Shari Anseeuw vertelt over ministapjes en reuzensprongen in de ontwikkeling van je kind

Shari Anseeuw is kinderneuroloog en -arts in AZ Sint-Jan Brugge. We stelden haar 10 prangende vragen en doen jou de antwoorden cadeau. Zo kom je alles te weten over ministapjes en reuzensprongen in de ontwikkeling van je kind

“Er zijn er eigenlijk 3: de grove motoriek, de fijne motoriek en de communicatie. Wat het meest opvalt, is de grove motoriek: je baby begint al liggend op de rug en staat binnen een jaar recht op zijn beentjes. Tussen 3 maanden en 1 jaar passeren rollen, opduwen, kruipen, rechttrekken en staan met steun de revue. Ook op vlak van fijne motoriek verandert je baby enorm. Kijk maar naar de handjes: daarmee slaat je kindje eerst naar voorwerpen, vervolgens grijpt hij bewust en daarna kan hij speelgoed doorgeven. Tot slot is er de communicatie: van enkel huilen evolueert je baby naar brabbelen van korte woordjes tot het begrijpen van sommige handelingen. Rond de leeftijd van 12 maanden kunnen de meeste kinderen ‘dada zwaaien’.”

“Het wordt in de volksmond vaak gezegd en het is ook waar: de oudsten zijn een voorbeeld voor de jongsten. Kinderen ontwikkelen vooral door na te doen wat ze zien: grote broer of zus stimuleert dus zonder het te weten de kleinste spruit. Bovendien krijgt het eerste kindje exclusieve aandacht van de ouders en moeten de andere kinderen die aandacht verdelen. Daarom is het aandeel van broers of zussen best groot.”

“Over het algemeen niet. Er zijn wel kleine verschillen maar die verdwijnen rond de leeftijd van 2 jaar. De grove motoriek ontwikkelt zich wat sneller bij jongens omdat ze impulsiever en beweeglijker zijn. Jongens durven meer, zijn minder voorzichtig en zetten daarom sneller hun eerste stapjes. Meisjes zijn dan weer sterker op vlak van taalontwikkeling. Ze hebben een uitgebreidere woordenschat, duidelijke emoties en hun taalbegrip is sneller.”

“Nee, wat telt, is dat het kind zelf houdingsveranderingen kan maken om zo meer zelfstandig te worden. Zien dat je kind dat probeert en dat het ook lukt is wel van belang. Samengevat: een kind moet motorisch kunnen uitvoeren wat het mentaal wil bereiken. Kruipen is een belangrijke fase in de ontwikkeling van een kind. Kruipen op handen en knieën zal sneller tot stappen leiden en zorgt voor meer stabiliteit en sterkere bekken- en rugspieren."

“Jonge baby’s ontdekken de wereld via hun mond. Vandaar dat werkelijk alles die richting uitgaat. In het begin zien de oogjes enkel het verschil tussen licht en donker. Na 1 maand kunnen ze felle kleuren onderscheiden en na 3 tot 4 maanden kunnen ze zich fixeren op bewegende voorwerpen, denk maar aan een mobieltje boven het bed. Als kinderen 1 jaar zijn, zien ze even scherp als een volwassene. Bij de oortjes is dat anders: die zijn al van bij de geboorte goed ontwikkeld. Je baby is geluid gewoon van in de buik en heel snel begint hij zelf lawaai te maken. Goed horen is belangrijk om daarna te leren praten.”

“Enorm! Echt waar, die is niet te onderschatten. Je ontwikkelen doe je maar als je je veilig en beschermd voelt. Tegelijk heeft een kind ruimte nodig om te experimenteren: als je een hele dag in het park of de relax ligt, kan er niet veel gebeuren. Op een speelmat kan je baby rollen, je kan met de beentjes spelen... Hetzelfde zien we gebeuren met taal: een kind leert praten omdat het mensen rond zich hoort praten. Mama, papa, de andere kindjes in het gezin of de opvang… Elke vorm van interactie helpt mee. Met je baby praten, ermee spelen en benoemen wat je ziet en doet is van cruciaal belang. Kleine dingen als 'O, daar is een vliegtuig!' of 'Heb je de poes zien zitten?' hebben meer impact dan je denkt.

“Elk kind ontwikkelt zich anders. Daar zit best veel verschil op. Precies daarom heeft vergelijken geen zin: dat leidt enkel tot ongerustheid. 
Sommige kinderen kruipen al na 6 of 7 maanden, andere soms na 1 jaar. Kinderen die motorisch heel snel zijn, hebben misschien meer moeite om te leren praten. Tijdens de consultaties bij Kind en Gezin worden alle fases van de ontwikkeling samen met ouders opgevolgd. Als zij zich ongerust maken, zullen ze je doorverwijzen naar je behandelend arts."

“Deels wel. Groeihormonen zijn het meest actief ’s nachts. Groei en ontwikkeling vinden daarom vooral ’s nachts plaats. Dus ja, slaap is heel belangrijk voor jonge kinderen. Ze rusten, herstellen én bekomen van alle indrukken van de dag. Een kind van 3 maanden slaapt het best ongeveer 18 uur per dag. Zijn ze 1 jaar, dan volstaat 15 uur per dag.” 

“Tussen 3 maanden en 1 jaar leren baby’s mensen echt kennen. Ze herkennen hun eigen ouders en maken een onderscheid tussen wie ze kennen en wie niet. Vanaf 6 maanden ‘weet’ je baby meestal dat iets wat uit z’n gezichtsveld verdwenen is, daarom niet echt weg is. Begrijp je nu waarom hij 100 keer z’n speeltje op de grond laat vallen en terug wil krijgen? (lacht) Rond 8 maanden beseft een kind dat mama of papa vertrekt, maar het weet nog niet wanneer ze terugkomen. Dan ontstaat scheidingsangst: z’n veiligheid valt plots weg. Dat is een normale fase waar elk kind door moet. Die verdwijnt meestal rond 1,5 jaar. Even doorbijten dus, het hoort bij opgroeien.

“Daar hoef ik niet lang over na te denken. Ik raad ouders van harte aan om het tempo van hun kindje te volgen. Je baby geeft zelf aan wanneer 
hij ergens klaar voor is. Zet je baby bijvoorbeeld niet zelf recht op z’n beentjes. Pas als hij er klaar voor is, zal hij zich optrekken en die kracht 
ontwikkelen. Ook loopstoeltjes voor kinderen die nog geen interesse tonen om te leren stappen, zijn geen goed idee. Je kind leert zo een foute techniek aan, namelijk op de tippen lopen. Dat kan het stappen in een latere fase zelfs vertragen. Dus de gouden tip is: laat je leiden door wat je baby aantoont dat hij zelf kan.”