Wat als?

Als ouder zie je kinderen graag spelen, omdat je weet dat het goed is voor hun ontwikkeling. Maar… sommige kinderen spelen niet, niet zoveel of maken snel ruzie. Enkele tips kunnen je misschien wel op weg zetten. Wat als:

• Een kind kan vaak lange periodes intens met één bepaald soort speelgoed spelen. Vermoedelijk sluit dit stuk speelgoed op dat moment perfect aan bij zijn ontwikkelingsfase
• Een kind doet niet altijd hetzelfde met speelgoed. Blokken stapelen, bekijken, op kleur sorteren, tegen elkaar slaan, iets met blokken bouwen, …
• De kans is groot dat een kind na een tijd uit zichzelf naar ander speelgoed grijpt. Bied af en toe iets anders aan, maar verplicht het niet om met iets anders te spelen, dat heeft geen zin.

Baby’s en peuters spelen nog niet echt samen. Soms spelen ze wel in elkaars buurt, maar ze zijn nog niet in staat rekening te houden met een ander. Een peuter moet eerst in staat zijn om te begrijpen dat andere mensen de dingen anders zien dan hijzelf, voor hij echt kan leren samenspelen. Hij is namelijk nog volop bezig zichzelf te ontdekken. Zijn spel draait dan ook vooral om zijn eigen behoeften.

Mogelijke oorzaken waarom een kind niet samenspeelt:

• Het speelt nog zijn eigen spel en heeft geen behoefte aan andere kinderen.
• Het is bang dat iedereen zijn speelgoed zal afpakken en weet niet hoe hiermee om te gaan. Het wil geen speelgoed delen.
• Het is bang voor andere kinderen. Het begrijpt hun spel niet, begrijpt niet wat ze zeggen, het is zelf nogal stil en rustig en de andere kinderen zijn te wild.

Sommige kinderen kunnen zich makkelijk zelf bezig houden. Soms speelt een kind ook even niet omdat het zich niet goed voelt, koorts heeft of ziek is. Andere kinderen lijken nooit uit zichzelf niet tot spelen te komen. Dat kan met verschillende zaken te maken hebben:

• Misschien is het speelgoed niet aangepast aan de behoeftes van het kind zodat het geen uitdaging vormt om ermee te spelen. Het vergt wat zoeken naar speelgoed naar welk speelgoed een kind aantrekkelijk vindt: niet te gemakkelijk, niet te moeilijk, aansluitend bij de interesses en mogelijkheden, enz.
• Continu aandacht vragen en niet alleen willen spelen hebben beide te maken met het stellen van grenzen. Grenzen geven kinderen veiligheid en zekerheid en zijn belangrijk voor een gezonde ontwikkeling van kinderen. Je kan een kind aanleren om alleen te spelen door heel consequent je grenzen aan te geven.

Ieder kind kan leren om zichzelf te vermaken. Hiervoor zijn enkele strategieën mogelijk:

• Het kind stimuleren door zelf korte tijd mee te spelen, het kind op gang trekken en dan (eventueel met keukenwekker) aantal minuten alleen laten spelen. Hierbij is het belangrijk om duidelijke afspraken te maken hoe lang het kind alleen moet spelen en niet vroeger hieraan toe te geven.
• Samen met het kind nadenken waarmee het zou willen spelen en hoe het daarmee wil spelen. Zo prikkel je de fantasie wat door de mogelijkheden van een stuk speelgoed te overlopen.
• Je kan het kind zich ook een tijdje laten vervelen, zo kan het goed nadenken waarmee en hoe het wil spelen. Vaak vindt het nadien iets leuks om mee te spelen zonder jouw hulp.
• Berg een tijdje alle speelgoed, behalve 2 stukken, op. Kinderen hebben soms moeilijk om te kiezen en zo is de keuze beperkt.

Een peuter is nog niet in staat om echt samen te spelen en rekening te houden met een ander kind. Hij heeft net geleerd dat hij een eigen persoontje met een eigen wil is. Dit wil hij op alle mogelijke manieren laten zien. ‘Van mij’ is iets wat peuters goed kennen. Vaak is het ruzie omdat het ene kind speelgoed afpakt van een ander of omdat ze elkaar niet begrijpen.

Een kind leert geleidelijk aan samen te spelen. Dat kunnen ouders of begeleiders niet forceren. Speelgoed delen kan wel stap voor stap aangeleerd worden.

Een peuter beseft nog niet dat een spel verstoren niet leuk is voor het andere kind. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat je hem zijn gang moet laten gaan. Stilaan kunnen ze rekening houden met anderen.

Probeer creatieve oplossingen te bedenken om elk kind rustig te laten spelen, bv. eens spelen aan de grote tafel waar broer niet aan kan.