Veilig kinderbed en bedmateriaal kiezen

Een veilig kinderbed en bedmateriaal zorgen ervoor dat de risico's op ongevallen en wiegendood beperkt worden. 

1. Controleer of de wieg gemarkeerd is met de vermelding EN1130. Dan voldoet de wieg aan de Europese veiligheidsnormen. Ontbreekt deze markering, dan kan je de veiligheid nagaan deze checklist, gebaseerd op de Europese veiligheidsnormen.

2. Kies voor een wieg met spijlen en ventilerende bodem. Dit is de beste keuze ter preventie van wiegendood. De lucht kan goed circuleren en je baby krijgt het niet te warm. Een wieg met minstens 2 spijlenwanden zorgt voor voldoende ventilatie, op voorwaarde dat je de 2 open wanden niet tegen een muur of kast plaatst.

Als de wieg aan deze voorwaarden voldoet is het een veilige wieg. Het is ook belangrijk om de wieg veilig te gebruiken en over te schakelen naar een veilig kinderbed als de motorische ontwikkeling van je kind evolueert.

• De afstanden en afmetingen zijn zodanig dat de risico’s op inknelling van vingers, tenen, ledematen maximaal vermeden worden. Ook beknelling van hoofd en hals worden voorkomen en het risico op verstikking en ophanging worden vermeden.
• Gebruik de wieg zoals beschreven in de gebruiksinstructies. Volg de onderhouds- en reinigingsinstructies van de fabrikant. Bewaar de gebruiksinstructies ook voor later gebruik. 
• Gebruik de wieg niet als ze beschadigd is of als er stukken ontbreken. Gebruik alleen vervangstukken zoals aangegeven door de fabrikant.  
• Plaats de wieg niet in de nabijheid van een warmtebron.
• Laat niets achter in de wieg of zet de wieg niet in de buurt van een product dat een gevaar kan inhouden voor verstikking of wurging zoals gordijnkoorden, touwtjes, kussens, …
• Kies bij voorkeur de matras die standaard bij de wieg wordt geleverd. De matras sluit aan het kader van de wieg. Dit belet dat een kind onder de matras of tussen de matras en de wand van de wieg kan terecht komen en zo kan stikken.
• Alle onderdelen moeten goed vastgemaakt zijn. Controleer geregeld en maak terug stevig vast of vervang als nodig. 
• Geef voorkeur aan een wieg zonder sluier of hemel, omdat die de luchtcirculatie kan beletten. Neem je toch een wieg met sluier of hemel, verwijder die dan zodra je kind beweeglijk wordt. Er bestaat gevaar voor verstikking als het kind de sluier over zich heen trekt.
• Beperk het materiaal in de slaapomgeving tot het strikt noodzakelijke. Bepaalde zaken, zoals linten, loszittende onderdelen van speelgoed, fixatiesystemen, vormen een risico op ongevallen. 
• Als de motorische ontwikkeling van je kind ervoor zorgt dat je kind uit de wieg kan tuimelen of klimmen (bv. je kind kan zichzelf vlot omdraaien, zitten, knielen of zichzelf optrekken), overweeg dan om je kind te laten slapen in een kinderbed met spijlen.
• Zet de wieg altijd op een vlakke horizontale bodem.
• Laat andere kinderen niet alleen in de buurt van een wieg spelen.
• Zorg dat je kind zich niet kan bezeren tijdens schommelbewegingen.

1. Controleer of het kinderbed gemarkeerd is met de vermelding EN716. Dan voldoet het bed aan de Europese veiligheidsnormen. Ontbreekt deze markering, dan kan je de veiligheid nagaan met deze checklist, gebaseerd op de Europese veiligheidsnormen.
2. Kies voor een bed met 4 spijlen wanden en latten-, raster- of geperforeerde bodem. Dit is de beste keuze ter preventie van wiegendood. De lucht kan goed circuleren en je baby krijgt het niet te warm. Een bed met 2 spijlenwanden en een gesloten voor- en achterkant zorgt nog voor voldoende ventilatie, op voorwaarde dat de 2 open wanden niet tegen een muur of kast geplaatst worden.

Als het kinderbed aan deze voorwaarden voldoet is het een veilig kinderbed. Het is ook belangrijk om het bed veilig te gebruiken en aan te passen aan de motorische ontwikkeling van je kind om ongevallen in de slaapomgeving te voorkomen.

• De afstanden en afmetingen zijn zodanig dat de risico’s op inknelling van vingers, tenen, ledematen maximaal vermeden worden. Ook beknelling van hoofd en hals worden voorkomen en het risico op verstikking en ophanging worden vermeden.
• Gebruik het bed zoals beschreven in de gebruiksinstructies. Volg de onderhouds- en reinigingsinstructies van de fabrikant. Bewaar de gebruiksinstructies ook voor later gebruik.
• Gebruik het bed niet als het beschadigd is of als er stukken ontbreken. Gebruik alleen vervangstukken zoals aangegeven door de fabrikant. 
• Plaats het bed niet in de nabijheid van een warmtebron.
• Laat niets achter in het bed of zet het bed niet in de buurt van een product dat een gevaar kan inhouden voor verstikking of wurging zoals gordijnkoorden, touwtjes, kussens, …
• Kies bij voorkeur de matras die standaard bij het kinderbed wordt geleverd. De matras sluit aan aan het bedkader. Dit belet dat een kind onder de matras of tussen de matras en de bedwand kan terecht komen en zo kan verstikken. Gebruik niet meer dan één matras in het bed.
• Beperk het materiaal in de slaapomgeving tot het strikt noodzakelijke. Bepaalde zaken, zoals linten, loszittende onderdelen van speelgoed, fixatiesystemen, vormen een risico op ongevallen.
• Sluit beweegbare wanden als je kind in bed ligt. In bedden met sluitsystemen (beweegbare wanden, plooibedden) gebeuren meer ongevallen dan in spijlenbedden met vaste wanden. Dit komt door beschadiging aan het sluitsysteem zelf, foute montage ... Bedden met een sluitsysteem kunnen enkel veilig gebruikt worden als dit systeem correct gesloten is. Controleer dit telkens je je kind in bed legt om valongevallen en inknelling van hoofd en ledematen te vermijden.
• Als de hoogte van de bedbodem verstelbaar is, is de laagste stand de veiligste. Zodra de motorische ontwikkeling van je baby ervoor zorgt dat je baby uit bed kan tuimelen of klimmen (bv. je kind draait zichzelf vlot om, kan zitten, knielen of zichzelf optrekken) moet de bedbodem altijd in de laagste stand gebruikt worden, om valongevallen te vermijden. 
• Alle onderdelen moeten goed vastgemaakt zijn. Controleer geregeld en maakt terug stevig vast of vervang als nodig.
• Verander zelf niets aan een bed, zoals bodem perforeren, spijlen uit volle wanden zagen, 2 bedden op elkaar monteren. Zelf gemaakte bedden zijn niet getest door experten. Het risico is groter: loskomende onderdelen, onvoldoende stabiliteit …

• Een dutje is prima als je op stap bent met de reiswieg of de kinderwagen. Je bent dan bij je kind. Als vaste slaapplek zijn ze niet geschikt.
• Beperk de duur dat je baby in een draagbaar autozitje zit tot de tijd die nodig is voor de verplaatsing. Slapen in de wagen is bovendien door de combinatie met de warme omgevingstemperatuur af te raden, hou steeds toezicht. 
• Laat je kind enkel in een reis-, kampeer-, en weekendbed slapen als het nodig is en volg je kind dan goed op. Ze voldoen vaak niet aan de normen van een veilig kinderbed.

In een box of (speel)park kan je kind zich prima vermaken, maar het is geen bed:

• De bodem en onderlaag laten te weinig lucht door.
• De onderlaag is vaak zacht waardoor je baby er met het aangezicht in weg kan zakken.
• Om een goed slaapritueel aan te leren, slaapt een kind best niet op dezelfde plaats als waar het speelt. Leg je baby wakker in bed en leer hem of haar alleen in slaap te vallen.
• Valt een baby toch eens in slaap in het park, verwijder knuffels en hou toezicht.

Als de motorische ontwikkeling van je kind ervoor zorgt dat hij of zij uit bed kan klimmen (in de laagste stand), neem dan maatregelen om vallen uit bed te voorkomen: 

1. Gebruik een babyslaapzak, waardoor het moeilijker is om uit bed te klimmen.
2. Leg een matras naast het kinderbed zodat je kind niet op een harde vloer valt.
3. Als het model het toelaat, haal dan de hiervoor voorziene wand met spijlen weg, zodat je kind makkelijk zelf uit bed kan stappen. Doe dit niet als het model daar niet voor gemaakt is, want dan kan je de veiligheid van het kind in gevaar brengen. Zaag bijvoorbeeld niet zelf enkele spijlen weg.
4. Hou voorwerpen die je kind als opstapje kan gebruiken uit de buurt (bv. zeg geen stoel naast het bed, plaats een ander kinderbed voldoende ver ...). 
5. Als je kind motorisch rijp is en vlot zonder hulp in en uit een groot bed kan, kun je overwegen om de overstap te maken naar een bed zonder spijlen.

Een baby slaapt veilig in een kinderbed met spijlen. Het goede moment om naar een groter bed over te stappen is voor ieder kind anders en hangt af van wat je kind verkiest, hoe gemakkelijk je kind valt of de kamer verlaat ... 

• Gebruik zo lang mogelijk het kinderbed met spijlen.
• Als je kind over de spijlen kruipt, is het een goed moment om over te schakelen naar een groot bed.
• Overweeg om een bedhek te gebruiken. Plaats het bedhek altijd in het midden van de matras, ver weg van het hoofd- en voeteinde van het eenpersoonsbed. Om inknelling van je kind op deze plaatsen te voorkomen. Volg de gebruiksinstructies van de fabrikant. Een bedhek is niet geschikt voor hoogslapers en stapelbedden.

1. Een matras met de markering EN 16890 voldoet aan de Europese veiligheidsnorm voor matrassen die gebruikt worden in kinderbedjes en wiegjes. Je bent niet verplicht om materiaal aan te kopen dat aan de norm voldoet, maar het geeft je wel meer garantie op degelijk materiaal. Uiteraard moet je wel zelf nog nagaan of de matras goed in het bedje past. 
2. Ga na op de verpakking of bij de handelaar of de matras lucht en waterdamp doorlaat. Dit absorbeert transpiratievocht en helpt voorkomen dat je baby te warm krijgt.
3. De matras moet voldoende stevig zijn zodat je kind er niet in wegzakt. Een te dunne matras kan gemakkelijk vervormen, omklappen of verschuiven waardoor je kind gekneld kan geraken tussen matras en wand of onder de matras kan komen. Dit kan leiden tot verstikking. 
4. Kies bij voorkeur de matras die standaard bij het kinderbed of de wieg wordt geleverd. Kies een passende matras (maximaal 3 cm ruimte tot de bedrand in welke positie de matras zich ook bevindt).
5. Laat de matras niet hoger komen dan het teken aan de binnenkant van het bed die de max. hoogte van de matras aangeeft. Zo voorkom je dat je kind uit de wieg of het bed valt. Is er geen markering voorzien, dan moet de afstand tussen de bovenzijde van de matras en de bovenrand van het bed minstens 20 cm in de hoogste stand en 50 cm in de laagste stand van de bedbodem zijn.

Hygiëne tips:

• Kijk de matras regelmatig na op vlekken en vervormingen.
• Koop geen tweedehands matras omwille van vlekken en vervormingen.

• Geef de voorkeur aan een ademende matrasbeschermer, bijvoorbeeld molton. Er zijn waterproof matrasbeschermers op de markt die ademend zijn. Bekijk de gebruiksaanwijzing voor meer informatie. 
• Het is belangrijk dat de matrasbeschermer goed aansluit rond de matras. Je kan een hoeslaken aanbrengen over de matrasbeschermer.
• Je overtrekt de matras beter niet met een plastiek zeil. Dit materiaal ademt niet, waardoor warmte en vocht niet afgevoerd kunnen worden. Hierdoor ontstaat risico op warmtestuwing bij het kind. Als vocht niet wordt afgevoerd, is er ook risico op schimmelvorming ter hoogte van de matras. Een kind dat in zijn transpiratievocht ligt, kan het koud krijgen.

Wij raden aan dat een kind van bij de geboorte in een slaapzak slaapt in de juiste maat en met armsgaten (met of zonder mouwen). Zo blijft het gezicht en hoofd vrij. Een slaapzak helpt voorkomen dat je baby in een onveilige buikligging rolt op een moment dat je baby nog niet zelfstandig kan terugdraaien naar de veilige rughouding.

Zeker voor de piekleeftijd van risico op wiegendood (3 tot 5 maanden) is een slaapzak aangewezen. Maak je baby van bij de geboorte gewoon om in een slaapzak en op de rug te slapen. 

Let erop dat de rits van de slaapzak van boven naar onder dicht gaat, zodat de sluiting ter van de onderbeentjes zit om te voorkomen dat je kind de rits open maakt.

Deze bedmaterialen zijn te warm voor een baby:

• een dekbed of donsdeken voor kinderen jonger dan 1 jaar
• een schapenvacht, kersenpitkussen of elektrisch deken

• Pas de grootte van het laken en het deken aan aan de grootte van het bed. Zorg ervoor dat je het beddengoed stevig kan instoppen.
• Zorg dat je kind niet te warm krijgt. Kies de dikte van het deken naargelang de kamertemperatuur en de kledij. Vouw een laken of deken niet dubbel.
• Steek een deken niet in een dekbedhoes, want dan kan je kind er gemakkelijker onder glijden.
• Leg je kind met de voetjes tegen het voeteneind van het bed. Stop het laken en deken stevig onder de matras. Zo kan je baby niet onder het deken geraken.

Tot de leeftijd van 1 jaar worden knuffels afgeraden tijdens de slaap. Knuffels kunnen het hoofd bedekken, waardoor je baby te warm kan krijgen en het risico op wiegendood toeneemt. Leg ze dus niet in een kinderbed.

Tips

• Leer een baby onder de 6 maanden niet aan om met een knuffel te slapen. Onderzoek toont aan dat knuffels voor deze baby's nog geen emotionele rol vervullen.
• Vanaf de leeftijd van 6 maanden kan een knuffel of doekje een geborgen gevoel geven. Een kind dat wakker is kan met zijn knuffel spelen of er troost bij zoeken.
• Heeft je kind een knuffel nodig om in slaap te geraken, neem hem dan weg zodra je kind slaapt. Zet de knuffel op een plekje waar je kind hem kan zien.

Gebruik geen hoofdkussen tot de leeftijd van 2 jaar. Leg geen andere kussens of zijligkussen in bed. Dit geef namelijk een risico op verstikking.

Een mobiel boven het bed stimuleert de zintuiglijke ontwikkeling. Je baby kan genieten van zachte geluiden, beweging en kleuren.

Tips

• Hou de mobiel voor de veiligheid buiten het bereik van je baby. 
• Verwijder hem zodra je kind zich recht kan trekken.
• Hang de mobiel niet altijd boven, maar ook eens aan beide kanten naast het bed/park. Zo prikkel je de baby om zijn hoofdje ook links en rechts te draaien, wat goed is om afplatting van het hoofdje te voorkomen. 

• Gebruik geen bedrandbeschermers, want de lucht kan dan minder circuleren en je kind kan met het gezicht tegen de beschermer komen. Leg je kind met de voeten tegen de onderste bedrand. Zo kan je kind zijn of haar hoofd minder gemakkelijk stoten.
• Gebruik geen hemel, want de lucht kan minder circuleren. Gebruik je toch een hemel, haal deze weg zodra je baby te beweeglijk wordt.
• Gebruik geen materiaal waarin je kind verstrikt kan geraken: lintjes, dekenklemmen, vastmaaksystemen, muggennetten ...

Je baby slaapt het veiligst in gemakkelijke, niet te warme kledij waar geen lintjes of touwtjes aan hangen. Zorg ervoor dat je kind het niet te warm krijgt. We raden aan dat je baby van bij de geboorte in een slaapzak in de juiste maat en met armsgaten slaap.