Crisis, verontrusting en grensoverschrijdend gedrag: aanpak en melden

Een crisis, situatie van verontrusting of grensoverschrijdend gedrag kan zich helaas onverwacht in de kinderopvang voordoen. Een doordachte aanpak van deze moeilijke situaties is essentieel. Daarom moet elke medewerker de aanpak kennen en kunnen toepassen.

Je bent wettelijk verplicht om een crisis en grensoverschrijdend gedrag aan Opgroeien te melden, net als een aantal andere situaties. 

De organisator is wettelijk verplicht om een aantal situaties aan zijn klantenbeheerder melden.  

• Je moet elke crisissituatie en situatie van grensoverschrijdend gedrag zo snel mogelijk aan Opgroeien melden.
• Je bent als organisator ook verplicht om deze zaken te melden::
  • Er is een strafonderzoek waarbij een medewerker of jijzelf betrokken bent.
  • Een medewerker of jijzelf wordt veroordeeld voor feiten ten aanzien van minderjarigen die een impact hebben op het goed gedrag en zeden.
  • Je krijgt een klacht over een crisis.
  • Er zijn problemen die een impact kunnen hebben op de continuïteit van de opvang.
  • Er zijn belangrijke wijzigingen in het bestuur van je organisatie.

Een crisis is een situatie waarbij de fysieke of psychische integriteit van een kind tijdens de kinderopvang in gevaar is of geschonden is. Hier zijn enkele voorbeelden, maar de lijst is niet uitputtend.

• een melding over een acute situatie die zich voordoet in een opvanglocatie met een vergunning van Opgroeien. Er is sprake of vermoeden van ‘geweld, verwaarlozing, mishandeling’, ongeacht of dit al vastgesteld, geobjectiveerd of aantoonbaar is 
• een overlijden van een kind in de opvanglocatie of later in het ziekenhuis  
• een overlijden van een begeleider in de opvanglocatie, of binnen zijn opdracht, of later in het ziekenhuis
• een onveilige situatie of onaanvaardbare risico's waardoor een kind in gevaar is of in gevaar kan komen
• een ernstig letsel
• de aanwezigheid van een letsel zonder plausibel verhaal 
• een plotse gedragsverandering bij een kind, zonder verklaring 
• de aanwezigheid van duidelijke risicofactoren bij de medewerkers, bijvoorbeeld: uiting van stress, drugs- en of alcoholgebruik,... 

Grensoverschrijdend gedrag is een situatie waarin een kind het slachtoffer is of dreigt te worden van onterende handelingen, bedreiging of geweld door een persoon die aanwezig is in de opvang.

• Meld zo snel mogelijk via telefoon of e-mail:
  • Van maandag tot vrijdag tijdens de kantooruren bij je klantenbeheerder.
  • In nood van maandag tot vrijdag tussen 8 en 9 uur en van 16 tot 20 uur bij Opgroeipunt.
• Je kan een ingevulde meldingsfiche via e-mail aan je klantenbeheerder bezorgen. Zo heeft Opgroeien alle informatie.

Na een melding zet Opgroeien deze stappen:

• Opgroeien registreert en bewaart elke melding in een softwaresysteem, zowel crisissen als andere meldingen.
• Na de registratie van een crisismelding onderzoeken minstens twee deskundige medewerkers zo snel mogelijk de situatie.
• Na onderzoek en het maken van een inschatting:
  • bepaalt Opgroeien of er nog acties moeten worden ondernomen. We houden hierbij rekening met: 
    • de stappen die je als organisator zelf hebt gezet of niet hebt gezet
    • de historiek van de opvanglocatie
    • informatie uit eventuele contacten met andere betrokkenen
  • beslist Opgroeien wie eventuele acties zal ondernemen en hoe
  • volgen we de situatie verder op tot ze kan worden afgesloten

Een crisissituatie melden is belangrijk om:

• jou te kunnen ondersteunen 
• meldingen van ouders, artsen, pers… in de juiste context te plaatsen
• de situaties op te volgen en indien nodig te handhaven
• preventie uit te werken en ervoor te zorgen dat het probleem niet toeneemt in intensiteit

Elke medewerker moet de aanpak bij crisis, verontrusting en grensoverschrijdend gedrag kennen en kunnen toepassen. Een goeie aanpak geeft iedereen houvast om correct en accuraat te handelen bij deze onverwachte en stresserende situaties. Deze brochures ondersteunen jou in het ontwikkelen van een aanpak. 

Goede communicatie maakt een groot verschil, of het nu gaat om een noodsituatie, een incident met een medewerker of een andere uitdagende situatie. Daarom is het belangrijk om vooraf een communicatieplan te hebben: wie moet er op de hoogte worden gebracht, welke boodschappen brengt de opvang en welke communicatiekanalen zijn het meest geschikt? 

Door deze voorbereiding kan de kinderopvang tijdens een crisis en de daarbij horende chaos terugvallen op een houvast en goed communiceren.

Je kan terecht bij

• Mentes (specifieke doelgroep)
• VVSG (lokale besturen)
• Pools gezinsopvang (aangesloten onthaalouders)
• Jouw koepel of werkgeversorganisatie