Als geadopteerde heb je soms vragen over je herkomst, je geboortefamilie. Soms wil je ook echt gaan zoeken naar je geboorteouder(s). Je hebt recht op inzage in je adoptiedossier en je kan ook (psychologische) hulp krijgen bij je zoektocht.

Als geadopteerde kan je toegang krijgen tot je gegevens bij de adoptiedienst die bemiddelde voor je adoptie. Als je geadopteerd bent uit het buitenland en ouder bent dan 12 jaar dan heb je ook het recht om je adoptiedossier in te zien en om een kopie te krijgen van dit dossier bij het Vlaams Centrum voor Adoptie (VCA).

Het VCA moet van elk adoptiedossier een kopie ontvangen van de adoptiediensten. Dit is het geval voor alle adopties die na 1 september 2005 werden gerealiseerd door de erkende adoptiediensten.

Daarnaast is er geprobeerd om zoveel mogelijk oude dossiers te verzamelen zowel bij erkende adoptiediensten als bij niet-erkende diensten. Het VCA beschikt dus ook over adoptiedossiers van voor 1 september 2005 maar dit archief is onvolledig. Er werden in het verleden veel (legale) adopties gerealiseerd zonder tussenkomst van officiële diensten. Van deze adopties is vaak niets geweten bij het VCA.
Het VCA zal wel al het mogelijke doen om een adoptiedossier te verkrijgen. We nemen hiervoor contact op met adoptiediensten, rechtbanken en/of het land van herkomst.

Geadopteerden, metissen, donorkinderen en andere personen met vragen naar herkomst en hun familieleden kunnen vanaf 1 april 2021 terecht bij één centraal aanspreekpunt voor vragen over hun afstamming of herkomst, namelijk het Afstammingscentrum. Het Afstammingscentrum werkt onafhankelijk en begeleidt iedereen met vragen over hun herkomst, zoals bijvoorbeeld inzage in een adoptiedossier of een zoektocht naar de biologische ouders.

Bij het Afstammingscentrum kan de persoon met vragen naar diens herkomst één traject lopen. Er zal met de aanvrager bekeken worden op welke manier de dossierinzage, de begeleiding en/of de zoektocht naar afstamming het best kan gebeuren. Het hele traject kan integraal worden opgenomen door het Afstammingscentrum zelf, maar wie dit verkiest kan ook nog steeds terecht bij het Vlaams Centrum voor Adoptie of bij één van de adoptiediensten voor een dossierinzage.

Het Afstammingscentrum biedt de nodige psychosociale ondersteuning en behartigt de belangen van kinderen, adolescenten en volwassenen, die om welke reden dan ook geen zicht hebben op hun afstamming. Daarnaast zal het Afstammingscentrum ook verdere expertise in afstammingskwesties uitbouwen en daar op ruimere schaal rond informeren en sensibiliseren.

Meer informatie over de werking van het Afstammingscentrum vind je op www.afstammingscentrum.be.

Het team van het Afstammingscentrum bestaat uit volgende medewerkers:

• Ankie Vandekerckhove, coördinator
• Joyce Bex, Katrien Govaert en Benoït Vermeerbergen, trajectbegeleiders bij zoektochten naar herkomst

Je kan hen bereiken op adres Rooigemlaan 532, 9000 Gent, via e-mail op info@afstammingscentrum.be, of telefonisch op 09/277.04.43 (op weekdagen van 14u tot 16u).

Kies je toch voor een inzage van je dossier via VCA dan gaan we als volgt terecht:

Zodra het VCA jouw adoptiedossier heeft, word je uitgenodigd om dit dossier te bekijken bij het VCA. Tijdens dit gesprek krijg je inzage in volgende informatie, voor zover ze aanwezig zijn:

• de afkomst van de geadopteerde;
• identiteitsgevens van de biologische ouders van de geadopteerde;
• de medische gegevens van de geadopteerde;
• de medische gegevens van de biologische ouders van de geadopteerde;
• de situatie van de geadopteerde op het ogenblik van de afstand;
• de aanleiding van de afstand;
• de situatie van de biologische ouders op het ogenblik van de afstand;
• de officiële documenten over de geadopteerde van zowel het herkomstland als van België met betrekking tot de adoptieprocedure;
• de nazorgrapporten over de geadopteerde.

In veel oude adoptiedossiers is de informatie zeer beperkt. Tijdens het gesprek kan nagegaan worden of er bijkomende informatie kan gezocht worden.
Je krijgt ook altijd een kopie van de beschikbare informatie.

Je mag altijd iemand meebrengen om je te ondersteunen tijdens het gesprek. Als je minderjarig bent, dan moet je begeleid worden door iemand. Dit kunnen je adoptieouders zijn maar ook een vriendin of een hulpverlener.

Als je dit wenst dan kan er ook iemand van het Steunpunt Adoptie aanwezig zijn om je psychosociale ondersteuning te bieden. Deze erkende dienst kan je ook verder ondersteunen als je vragen hebt over je herkomst of over je adoptie. Je kan er ook terecht voor lotgenotencontact en nazorg in groep.

Ben je geadopteerd via een adoptiedienst, dan kan je inzage bij de adoptiedienst krijgen in je adoptiedossier. Ook kunnen alle geadopteerden terecht bij het VCA om inzage te krijgen in hun dossier.

• Niet alle dossiers zijn steeds beschikbaar
• Bij binnenlandse adoptie is er sinds 19 april 2015 de verplichting om kopies van adoptiedossiers te bezorgen aan het VCA. Het VCA probeert zoveel mogelijk oude dossiers te verzamelen bij voormalige bemiddelaars zodat deze informatie niet verloren gaat.
• Als je toegang vraagt tot je adoptiedossier maar het dossier nog niet bij het VCA is, dan zal het VCA al het mogelijke doen om een adoptiedossier te verkrijgen. We nemen hiervoor contact op met adoptiediensten, rechtbanken, ziekenhuizen, ocmw’s, …

Stuur een e-mail naar adoptie@opgroeien.be of een brief naar:

Opgroeien
Vlaams Centrum voor Adoptie
Hallepoortlaan 27
1060 Brussel.

Om jouw dossier te kunnen terugvinden, kan alle informatie relevant zijn. We raden je dus aan om zoveel mogelijk informatie over je adoptie te geven. word Het aanvraagformulier kan hierbij een leidraad zijn en gebruikt worden om de aanvraag te doen.

Van zodra het VCA over een dossier beschikt dan wordt je uitgenodigd voor een gesprek. Voor informatie die niet kan gedeeld worden omwille van de privacy (zoals namen, adressen van geboorteouders, biologische zussen en broers) kan het VCA, in overleg met jou, wel proberen om hun toestemming te krijgen. Het VCA neemt dan eventueel contact om met deze personen.

Je mag altijd iemand meebrengen om je te ondersteunen tijdens het inzagegesprek. Ben je minderjarig, dan moet je begeleid worden door iemand. Dit kunnen je adoptieouders zijn maar ook een vriendin of een hulpverlener.
Zoek je verder hulp bij de zoektocht van je herkomst, neem dan contact op met het Zoekregister.

Ben je niet via een dienst geadopteerd, maar bijvoorbeeld rechtstreeks van de geboorteouders of ben je geadopteerd door je stiefouders of pleegouders, dan is het meestal zeer moeilijk om informatie te verkrijgen. Deze informatie bevindt zich namelijk vooral bij de rechtbank, maar in het verleden werden deze dossiers niet allemaal bewaard. Je kan je vraag wel altijd stellen aan het VCA en dan zal het VCA alles in het werk stellen om de nodige informatie te verkrijgen.

Voor kinderen die geboren zijn in Frankrijk ‘sous X’ maar daarna in België geadopteerd werden, heeft het VCA vooralsnog weinig informatie. Het VCA is wel bezig om samen met externe partners zoveel mogelijk informatie over deze adopties te verzamelen om zo zoekende geadopteerden en zoekende afstandsouders samen te brengen. Ook hier zal enkel informatie gedeeld kunnen worden over derden als zij hier zelf mee akkoord gaan.

Ben je dus geboren ‘sous X’ en zoek je informatie over je geboorteouders? Neem dan contact op met het VCA. We proberen je zoveel mogelijk te helpen in je zoektocht.

Een geadopteerde kan naast inzage ook andere praktische en psychologische vragen hebben rond zijn roots, zijn herkomst: waar kom ik vandaan? Waarom ben ik afgestaan? Achtergelaten? Kan ik mijn geboorteouders ontmoeten? Hoe pak ik een zoektocht aan? …

Voor praktische hulp bij het zoeken kan je bij het VCA terecht. Als je een zoekvraag hebt, dan wordt er meestal gestart met een inzage. Op basis van je adoptiedossier kan dan bekeken worden welke aanknopingspunten en mogelijkheden er zijn. Als er geen adoptiedossier is, dan kan er op basis van de beschikbare informatie gezien worden wat mogelijk is. 

Voor psychologische ondersteuning kan je in Vlaanderen terecht bij:

Het Steunpunt Adoptie
Zijn ondersteunen geadopteerden bij de psychologische vragen die opduiken tijdens een zoektocht en als er wel of net niet gevonden wordt. Zij zullen geen praktische hulp kunnen bieden tijdens de zoektocht maar daarvoor kan je het VCA contacteren.

E-mail: info@steunpuntadoptie.be
Telefoon: 078 151 327
www.steunpuntadoptie.be

Road to roots (voor interlandelijk geadopteerden)
Een project van de adoptiedienst FIAC-Horizon vzw.
Zij zorgen voor begeleiding, omkadering en registratie van rootsvragen van jongeren en jong-volwassenen die geadopteerd werden via interlandelijke adoptie. Concreet willen zij deze geadopteerden (en hun adoptieouders) met rootsvragen emotioneel bijstaan tijdens het zoekproces. 

E-mail: info@roadtoroots.be  
Telefoon: 014 49 00 13
http://www.fiac-vzw.be/

Het Zoekregister (voor binnenlands geadopteerden)
Een project van de adoptiedienst Gewenst Kind
Het zoekregister helpt binnenlandse geadopteerden bij hun zoektocht naar hun roots. Zij zoeken geboorteouders of geadopteerden op en leggen de eerste contacten en begeleiden eventuele ontmoetingen. Zij ondersteunen zowel de geadopteerden als de geboorteouders emotioneel voor, tijdens en na dit proces. Ook als er niets gevonden wordt, bieden zij emotionele ondersteuning.

E-mail: info@zoekregister.be
Telefoon: 03 232 24 52
www.zoekregister.be