Een gekend kind in België

Je adopteert een gekend kind dat in België verblijft. Dit kan het kind van je partner zijn, een kind van de familie, een pleegkind of een ander gekend kind. Deze adopties gebeuren zonder bemiddeling (van een erkende adoptiedienst).

De procedure om een gekend kind te adopteren, bestaat uit een aantal stappen. De eerste stap is de aanmelding en registratie.

1. Je vult het aanmeldingsformulier van een gekend kind volledig in. 
2. Je stuurt dit via e-mail adoptie@kindengezin.beadoptie@kindengezin.be of per post (Hallepoortlaan 27, 1060 Brussel) naar het VCA.
3. Het VCA registreert je aanmelding en geeft je een nummer op basis van de aanmeldingsdatum.
4. Het VCA zal je vragen om 250 euro te betalen voor de verplichte voorbereiding.
5. Na ontvangst van je betaling, zal het VCA je doorverwijzen naar Steunpunt Adoptie voor de voorbereiding. Je krijgt hiervan schriftelijke bevestiging.

Wie kan volgens de wet adopteren?

• Gehuwden
• Wettelijk samenwonenden
• Feitelijk samenwonenden (die minstens 3 jaar samenwonen)
• Alleenstaanden

Wie een minderjarig kind wil adopteren, moet:

• minstens 25 jaar oud zijn;
• minstens 15 jaar ouder zijn dan het kind dat je wil adopteren. 

Gaat het om een kind van je echtgenoot, echtgenote of samenwonende partner, dan moet je:

• minstens 18 jaar oud zijn;
• minstens 10 jaar ouder zijn dan het kind dat je wil adopteren.

Je kan ook pas adopteren nadat je:

• Het bij wet verplichte voorbereidingsprogramma volgde.
• Geschikt verklaard werd door de familierechter.

Wil je een meerderjarige adopteren, dan moet je je hiervoor niet aanmelden bij het VCA. Je kan rechtstreeks een verzoek indienen bij de familierechtbank.
Adoptie van een meerderjarige kan enkel in de vorm van een gewone adoptie.

• Indien er slechts 1 wettelijke ouder op de geboorteakte van het kind staat, kun u zich bij uw gemeente gaan bevragen of een erkenning mogelijk is.
• Bij een erkenning is het zo dat men op de geboorteakte wordt geplaatst als zijnde de biologische ouder van het kind.
• Bij een adoptie wordt het adoptievonnis overgeschreven in de kantlijn van de geboorteakte, waardoor het kind later nog kan vaststellen dat de adoptieouder niet de biologische ouder is.

Als je dit bekijkt vanuit het perspectief van de minderjarige, lijkt het dus logischer / is het aanbevolen om alsnog gebruik te maken van een adoptie ipv een erkenning, wanneer er geen sprake is van een biologische band. Op die manier blijft het voor de minderjarige mogelijk om informatie over zijn afkomst te achterhalen. Het kinderrechtenverdrag benoemt het recht op informatie over zijn of haar afstamming immers als een universeel recht voor elk kind.

Woonplaats en nationaliteit

• Wie in Vlaanderen woont, ongeacht de nationaliteit, moet hier de procedure volgen.
• Wie geen Belgische nationaliteit heeft, moet ook nog voldoen aan de voorwaarden van het eigen land.
• Wie in Brussel woont, kan kiezen tussen de Vlaamse of de Franstalige gemeenschap om de procedure te volgen.
• Wie in Franstalig België woont, volgt de procedure via de Autorité Centrale Communautaire (ACC).

Voldoe je aan deze wettelijke voorwaarden dan kan je je aanvraag indienen. 
Stuur het pdf aanmeldingsformulier adoptie gekend kind ingevuld en ondertekend terug naar: 

VCA
Hallepoortlaan 27
1060 Brussel
E-mail: adoptie@kindengezin.be

1. Steunpunt Adoptie nodigt je uit voor de voorbereiding (in volgorde van aanmelding).
2. Je volgt het voorbereidingsprogramma (1 dag). De voorbereiding wordt georganiseerd op verschillende locaties in Vlaanderen. Dit voorbereidingsprogramma is specifiek voor gekende kinderen. 
3. Doel: informatie geven over adoptie, de adoptiedriehoek, pedagogische en psychologische aspecten bij de opvoeding, de procedure, de juridische gevolgen en mogelijke nazorg.
4. Enkel diegene die adopteert moet deelnemen. Bij een adoptie van het kind van je partner, moet de partner de voorbereiding dus niet mee volgen.
5. Een attest voor de werkgever vraag je aan het VCA door de data waarop de voorbereiding zal plaatsvinden door te geven. Dit attest toont aan dat je de voorbereiding moet volgen om te kunnen adopteren. Er is geen wettelijke verlofregeling.
6. Niets van wat tijdens de voorbereiding gezegd wordt, mag doorgegeven worden aan derden.
7. Je krijgt een attest van voorbereiding van Steunpunt Adoptie. Dit attest is 1 jaar geldig.

Deze voorbereiding is altijd verplicht voor minderjarige kinderen, ook al maakt het kind al lang deel uit van het gezin.

Als je een gekend kind wil adopteren via een volle adoptie, dan zal de adoptiedienst de afstandsouder(s) uitnodigen voor een informatiegesprek. Dit gesprek is niet verplicht, maar heeft als doel de afstandsouder(s) te informeren over de gevolgen van adoptie en hen te begeleiden bij het nemen van een geïnformeerde beslissing

Volgende personen moeten hun toestemming geven voordat het kind geadopteerd kan worden:

• De wettelijke vader van het kind
• De wettelijke moeder van het kind
• Het kind ouder dan 12 jaar 

Kinderen die jonger zijn dan 12 jaar, kunnen door de familierechter gehoord worden. Iedere familierechter beslist hierover afhankelijk van de specifieke situatie. Pas als iedereen zijn toestemming (uit vrije wil) heeft gegeven, kan een kind geadopteerd worden.

Toestemming geven voor adoptie kan ten vroegste 2 maanden na de geboorte en gebeurt:

• bij een notaris of
• voor de familierechter of
• voor de vrederechter.

Als de wettelijke ouder(s) weigert/weigeren om toestemming te geven voor de adoptie dan kan de adoptie enkel uitgesproken worden na een grondig maatschappelijk onderzoek. 

1. Indienen verzoekschrift tot adoptie
2.  Maatschappelijk onderzoek
3. Adoptievonnis

• met het attest van voorbereiding dat je krijgt van Steunpunt Adoptie, word dien je een verzoekschrift in bij de familierechter. Hiervoor betaal je €165.
• Je dient dit verzoekschrift in op de griffie van de familierechtbank in het arrondissement waar je woont. 
• Voor het indienen van het verzoekschrift kan je beroep doen op een advocaat. Dit is niet verplicht, want je krijgt hierover de nodige informatie tijdens het voorbereidingsprogramma.
• Samen met het verzoekschrift moet je ook volgende stukken indienen:
   
  • een bewijs van nationaliteit,
  • een voor eensluidend verklaard afschrift van de geboorteakte van de adoptant,
  • een uittreksel uit de huwelijksakte of het bevolkingsregister waaruit blijkt dat je wettelijk samenwoont, of een bewijs dat je minstens 3 jaar effectief samenwoont,
  • een verklaring van de gewone verblijfplaats van het kind,
  • een voor eensluidend verklaarde kopie van de geboorteakte van het kind,
  • het attest van voorbereiding.

De griffie van de familierechtbank kan al deze gegevens zelf uit het Rijksregister halen. Dit kan de wachttijd verhogen dus we raden je aan om alle documenten direct bij het verzoekschrift toe te voegen.

• Een onderzoek is niet verplicht bij de adoptie van gekende kinderen.
• De familierechter kan wel beslissen om een maatschappelijk onderzoek te laten voeren bij de kandidaat-adoptieouder om de geschiktheid vast te stellen.
• Het VCA ontvangt deze opdracht van de rechtbank. Het VCA duidt een dienst voor maatschappelijk onderzoek aan om het maatschappelijk onderzoek uit te voeren.
• Een psycholoog en maatschappelijk werker voeren gesprekken met je en maken op basis daarvan een verslag. In dit verslag geven zij een advies over je geschiktheid om het gekende kind te adopteren.
• De dienst voor maatschappelijk onderzoek stuurt dit verslag naar het VCA en het VCA bezorgt het verslag aan de rechtbank en aan jou.
• De familierechter gebruikt dit verslag om te oordelen over de geschiktheid van de kandidaat-adoptieouder. Soms wordt er ook een moraliteitsonderzoek door de politie gevraagd. De politie kan hiervoor langskomen bij jouw thuis en een verklaring afnemen. Heel af en toe worden ook buren of familie bevraagd.

Een kind kan pas geadopteerd worden als de vereiste toestemmingen gegeven zijn. Zie ook informatiegesprek. De rechter kan ook informeren bij derden, zoals bijvoorbeeld grootouders, …

Als de wettelijke ouder(s) weigert/weigeren om toestemming te geven voor de adoptie dan kan de adoptie enkel uitgesproken worden na een grondig maatschappelijk onderzoek. De familierechter beslist of een dergelijk onderzoek nodig is. Deze opdracht wordt via het VCA naar de adoptiedienst gestuurd. Zij gaan de weigering na en maken daarvan een verslag op. Dit verslag stuurt het VCA naar de familierechtbank.

1. De familierechter spreekt het adoptievonnis uit.
2. Het openbaar ministerie informeert de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar de adoptieouder verblijft (zodat het kind kan ingeschreven worden in het bevolkingsregister).
3. De gemeente bezorgt een afschrift van het adoptievonnis aan de Federale Centrale Autoriteit (FCA) waar de adoptie geregistreerd wordt. 
4. De FCA brengt het VCA op de hoogte van de adoptie.

Tegen een negatieve uitspraak kan beroep aangetekend worden bij het hof van beroep. De beroepstermijn is 1 maand. Als je in hoger beroep wenst te gaan, moet je persoonlijk het verzoekschrift indienen op de griffie van het hof van beroep.

Vermeld het volgende in het verzoekschrift:

• De dag, de maand en het jaar van indiening,
• voor- en achternaam, het beroep en de woonplaats van de adoptant(en),
• de beslissing waartegen in beroep wordt gegaan,
• de dag en het uur van verschijning op de zitting voor het hof van beroep, en de locatie waar de inleidingszitting zal plaatsvinden. (De griffie vult die gegevens in op het moment van indiening van het verzoekschrift), 
• de uiteenzetting van de redenen waarom hoger beroep wordt ingediend
• handtekening van de adoptant(en). 

De duur van de adoptieprocedure hangt af van verschillende factoren.

Kan je snel de voorbereiding volgen? Wanneer dien je je verzoekschrift in? Hoe snel is de rechtbank? Moet er een maatschappelijk onderzoek gebeuren? … 
Reken gemiddeld op 1 jaar om de volledige procedure (aanmelding tot en met adoptievonnis) te doorlopen. 
 

Reken op volgende bedragen bij een binnenlandse adoptie van een gekend kind: 

• De inschrijving voor de voorbereiding: 250 euro
• Het verzoekschrift voor de familierechtbank (rolrecht): 165 euro