Een ongekend kind

Je wil een ongekend kind adopteren, dit betekent dat je het kind nog niet hebt ontmoet.

Je weet dus niet welk kind je zal adopteren. Het kind wordt aan jou toegewezen door een adoptiedienst in België, door een adoptiedienst die een samenwerking in het buitenland heeft of via een zelfstandige adoptie, omkaderd door het VCA. Deze bemiddeling start nadat je geschikt bent verklaard.

De procedure om een kind te adopteren bestaat uit een aantal stappen. De eerste stap is de aanmelding en registratie.

• Je vult het pdf aanmeldingsformulier voor de adoptie van een ongekend kind volledig in en bezorgt ons dit via e-mail adoptie@opgroeien.be of via de post (Hallepoortlaan 27 - 1060 Brussel).
• Het VCA registreert je aanmelding en geeft je een nummer op basis van je aanmeldingsdatum. Dit nummer is alleen een identificatienummer dat geen volgorde van doorstromen naar de voorbereiding vastlegt. De snelheid van doorstromen verschilt onder andere volgens de gevolgde procedure (ongekend kind, intrafamiliaal, gekend kind), de behoefte aan bepaalde gezinnen bij de adoptiediensten en toevallige verschillen zoals datum van betalingen en de mogelijkheden om activiteiten in te plannen in uw agenda.
• Je krijgt de bevestiging van je aanmelding. Op basis van de gegevens op je aanmeldingsformulier krijg je van het VCA ook informatie over je mogelijkheden. Je zal een overzicht krijgen van de herkomstlanden (inclusief België) waarvoor je in aanmerking komt gelet op je leeftijd, burgerlijke stand en eventuele kinderen die al in het gezin zijn.
• Het VCA zal je daarna vragen om 25 euro te betalen voor de infosessie.

2de of volgende adoptie?

• Als je al eerder adopteerde, dan is de start van de procedure dezelfde: je vult het aanmeldingsformulier in, het VCA registreert je aanmelding, geeft je een nummer en je krijgt bevestiging van je aanmelding. Je moet dan geen infosessie of voorbereiding meer volgen, maar moet wel wachten op instroombeheer. Je zal dan ook de vraag krijgen om een vragenlijst over je adoptieproject in te vullen.
• Je kan pas een 2de of volgende adoptieprocedure opstarten als de vorige is afgerond (stopzetting vorige procedure of kindplaatsing in vorige procedure).
• Wanneer je mag doorstromen naar de volgende fase, dan stuurt het VCA je gegevens door naar Steunpunt Adoptie. Zij bezorgen jou een duplicaat van je voorbereidingsattest. Met dit attest kan je de volgende fase opstarten: het maatschappelijk onderzoek.

• Als je al eerder adopteerde, dan is de start van de procedure dezelfde: je vult het aanmeldingsformulier in, het VCA registreert je aanmelding, geeft je een nummer en je krijgt bevestiging van je aanmelding. Je moet dan geen infosessie of voorbereiding meer volgen, maar moet wel wachten op instroombeheer. Je zal dan ook de vraag krijgen om een vragenlijst over je adoptieproject in te vullen.
• Je kan pas een 2de of volgende adoptieprocedure opstarten als de vorige is afgerond (stopzetting vorige procedure of kindplaatsing in vorige procedure).
• Wanneer je mag doorstromen naar de volgende fase, dan stuurt het VCA je gegevens door naar Steunpunt Adoptie. Zij bezorgen jou een duplicaat van je voorbereidingsattest. Met dit attest kan je de volgende fase opstarten: het maatschappelijk onderzoek.

Om te kunnen adopteren, moet je aan een aantal voorwaarden voldoen.

• Je bent minstens 25 jaar oud.
• Je bent minstens 15 jaar ouder dan het kind dat je adopteert.
• Je hebt je permanente verblijfplaats in België.
• Je volgt het verplichte voorbereidingsprogramma.
• Je wordt geschikt verklaard door de familierechtbank.

Je kan als alleenstaande adopteren of als koppel. Om als koppel te kunnen adopteren, moet je: 

• Of gehuwd zijn 
• Of wettelijk samenwonen
• Of minstens 3 jaar samenwonen

Het land waar het adoptiekind vandaan komt, wil dat het adoptiekind door een geschikt gezin geadopteerd wordt. Ieder land kan dus eigen voorwaarden opleggen, bijkomend aan de Belgische voorwaarden. De meest voorkomende bijkomende voorwaarden zijn: 

• Maximumleeftijd voor de adoptieouder(s) of een maximaal leeftijdsverschil tussen adoptieouder(s) en –kind; 
• Enkel (gehuwde) heterokoppels kunnen adopteren; 
• Blanco uittreksel uit het strafregister;
• Gezondheidsattest (soms ook bewijs van onvruchtbaarheid); 
•  …

Bekijk zeker ook het overzicht van de voorwaarden per herkomstland.

Heb je als adoptieouder een andere nationaliteit dan moet je toch aan de Belgische voorwaarden voldoen. Daarnaast moet je in volgende gevallen ook aan de wettelijke voorwaarden voldoen van het land van je nationaliteit: 

• Je adopteert alleen;
• Je adopteert als koppel en hebt allebei dezelfde (niet-Belgische) nationaliteit.

Dit betekent dat je als koppel enkel moet voldoen aan de Belgische voorwaarden (en van het herkomstland van het kind) als je een verschillende nationaliteit hebt bv. Belg-Nederlands; Nederlands-Frans; Russisch-Braziliaans; …

De voorbereiding op adoptie bestaat uit 2 delen: een infosessie en de voorbereidingssessies.

• Je betaalt 25 euro voor de infosessie. Het VCA stuurt je gegevens door naar Steunpunt Adoptie.
• Steunpunt Adoptie nodigt je onmiddellijk uit voor de infosessie die binnen de 3 maanden doorgaat. De infosessie bestaat uit 2 dagdelen (2 halve dagen) en duurt in totaal 8 uur.
• Doel: informatie krijgen over de verschillende aspecten van adoptie, de adoptieprocedure, de kansen en risico’s die verbonden zijn aan adoptie, kinderen met specifieke ondersteuningsbehoeften, welke kinderen (zowel in Vlaanderen als in de herkomstlanden) nood hebben aan adoptie, de mogelijkheden van pleegzorg, de gehechtheid bij adoptiekinderen, de openheid over adoptie,
• Na de infosessie kan je beslissen of adoptie iets voor jou is of niet. Als je de procedure wil verderzetten, moet je dat binnen de 60 dagen bevestigen aan het VCA. Je doet dit via het formulier dat je krijgt tijdens de infosessie.

Voor je aanwezigheid op de infosessie kan je een attest krijgen voor je werkgever bij het VCA (adoptie@opgroeien.be). Hou er wel rekening mee dat er geen wettelijk verlof voorzien is en het attest dus enkel aantoont dat de infosessie verplicht is als je wil adopteren. 

Naast de infosessie bij Steunpunt Adoptie organiseren de adoptiediensten en het VCA informatiesessies over hoe adoptie via hen verloopt.

Steunpunt Adoptie organiseert jaarlijks een panel waar geadopteerden, geboorteouders en adoptieouders hun ervaringen delen. Iedereen is hierop welkom. Wil je graag meer weten over de medische achtergrond van adoptiekinderen, volg dan zeker ook de infoavond hierover bij Steunpunt Adoptie.

Na je bevestiging moet je wachten om te kunnen doorstromen naar de voorbereidingssessies. Om te bepalen wie er wanneer kan doorstromen moet het VCA zicht hebben op je adoptieproject.

Na de bevestiging krijg je een vragenlijst over je adoptieproject. De vragenlijst peilt naar jouw intenties en gaat na of je al beslissingen hebt genomen over het profiel van het kind dat je wil adopteren.

• Neem zeker je tijd om deze vragenlijst grondig in te vullen, er staat geen deadline op.
• De antwoorden die je geeft, zullen mee gebruikt worden om te bepalen wanneer je kan starten met de voorbereidingssessies.

VCA bepaalt jaarlijks het instroombeheer. Dit is het aantal kandidaat-adoptieouders dat elk jaar kan starten met het voorbereidingsprogramma.

Er zullen ieder jaar minimaal 30 kandidaat-adoptieouders de kans krijgen om in volgorde van aanmelding te starten met de voorbereiding. In de praktijk zijn dit gezinnen die in aanmerkingen komen voor binnenlandse adoptie. 

Opgelet: Door het feit dat er momenteel geen erkende interlandelijke adoptiedienst meer is, laten we naast de wettelijk bepaalde eerste 30 kandidaten op onze wachtlijst niemand doorstromen voor interlandelijke adoptie. Dit om te vermijden dat het geschiktheidsvonnis vervalt zonder een contract af te kunnen sluiten met een interlandelijke adoptiedienst.

Tijdens de voorbereiding krijg je een uitgebreide uitleg over adoptie. De thema’s die aan bod komen zijn o.a. hechting, rouw, voorgeschiedenis en ontwikkeling van adoptiekinderen, diversiteit, discriminatie, de zorg voor kinderen met specifieke ondersteuningsbehoeften, de kenmerken van binnenlandse en buitenlandse adoptie.

• Je betaalt 250 euro voor de voorbereiding.
• Je wordt doorverwezen naar Steunpunt Adoptie. 
• Steunpunt Adoptie nodigt je uit voor het voorbereidingsprogramma (3 dagen). Je moet binnen het jaar na de doorverwijzing naar Steunpunt Adoptie gestart zijn met de voorbereiding. Lukt dit niet, dan wordt je procedure stopgezet.
• Doel: informatie geven over adoptie, de adoptiedriehoek, pedagogische en psychologische aspecten bij de opvoeding, de procedure, de juridische gevolgen en mogelijke nazorg.
• De voorbereidingssessies duren in totaal minstens 16 uren en worden gegeven aan een groep van maximaal 15 kandidaat-adoptieouders.
• Tijdens het voorbereidingsprogramma vindt er geen enkele beoordeling plaats. Je kan tijdens de voorbereiding vrijuit praten en vragen stellen.
• Niets van wat tijdens de voorbereiding gezegd wordt, mag doorgegeven worden aan derden.
• Na de voorbereiding krijg je een attest van voorbereiding. Dit attest blijft 1 jaar geldig. Met dit attest kan je het verzoekschrift om geschikt verklaard te worden indienen bij de familierechtbank.

Een attest voor de werkgever vraag je aan het VCA (adoptie@opgroeien.be). Dit attest toont aan dat je de voorbereiding moet volgen om te kunnen adopteren. Er is geen wettelijke verlofregeling voorzien.

Binnen het jaar na de afronding van de voorbereiding, moet je (of een advocaat) een verzoekschrift indienen bij de griffie van de familierechtbank in het arrondissement waar je woont. Het kost 165 euro rolrecht en 24 euro per verzoekende partij voor het begrotingsfonds voor juridische tweedelijnsbijstand om de procedure bij de rechtbank te laten opstarten. De 165 euro betaal je pas na uitspraak van het geschiktheidsvonnis.

Je kan het verzoekschrift persoonlijk indienen, maar bij voorkeur digitaal via e-deposit.
Het verzoekschrift dat persoonlijk wordt neergelegd moet opgesteld worden in zoveel exemplaren als er partijen zijn. Dus indien je de adoptieprocedure als koppel volgt en het verzoekschrift persoonlijk indient, raden wij aan om het zekere voor het onzekere te nemen en minstens drie originele exemplaren van het verzoekschrift (bijlagen volstaan 1x) in te dienen bij de griffie.

Wanneer je een verzoekschrift digitaal neerlegt dan volstaat 1 exemplaar.
Hoe je dit doet staat bij onze FAQ stap voor stap uitgelegd.

Bij het verzoekschrift moeten volgende documenten mee ingediend worden:

• Het attest van voorbereiding
• Uittreksel uit het strafregister 
• Een afschrift van de geboorteakte
• Huwelijksakte of verklaring van wettelijke samenwoning of bewijs van meer dan 3 jaar samenwonen
• Bewijs van woonst en nationaliteit

De laatste 3 documenten moet je in principe niet toevoegen aan het verzoekschrift als je in België geboren bent. We raden echter aan om dit wel te doen zodat extra wachttijd bij de rechtbank vermeden kan worden. Daarnaast is de geldigheid van de documenten redelijk kort (tussen 15 dagen en 6 weken), dus is het beter om deze zo recent mogelijk te houden. De meeste bijlagen kan je eenvoudig online aanvragen bij de Dienst Burgerzaken van je gemeente of via Mijn Burgerprofiel.

Wat nadat ik mijn verzoekschrift heb neergelegd?

1. Het maatschappelijk onderzoek wordt bevolen via een tussenvonnis door de familierechter. 
2. Het VCA ontvangt het tussenvonnis en stuurt je dossier dan door naar de dienst voor maatschappelijk onderzoek (DMO): DMO in CAW Brussel. 
3. Je schrijft jouw levensverhaal en vult een vragenlijst in die je bezorgt aan de DMO.
4. De DMO contacteert je en legt 2 gesprekken vast met een maatschappelijk werker en 2 gesprekken met een psycholoog. Adopteer je een tweede of derde keer? Dan kan het maatschappelijk onderzoek normaal gezien afgerond worden na 2 gesprekken in plaats van 4.
5. De DMO onderzoekt de factoren (risico en protectief) die een invloed kunnen hebben op het slagen van de adoptie. 
6. Na de gesprekken maakt de DMO een verslag met advies over je geschiktheid om te adopteren op en stuurt dit naar het VCA. Een medisch attest van jouw huisarts wordt toegevoegd aan het verslag.
7. Het VCA stuurt het verslag van het maatschappelijk onderzoek naar jou en naar de familierechtbank.
8. De familierechtbank nodigt je uit voor een rechtbankzitting.

1. De familierechter nodigt je uit nadat hij het verslag van het maatschappelijk onderzoek heeft ontvangen.
2. De familierechter beslist of je geschikt bent om te adopteren. Hij baseert zich hiervoor op het verslag van het maatschappelijk onderzoek. Je kan zelf ook documenten of argumenten geven die de rechter kunnen helpen bij de beslissing.
3. Ga je niet akkoord met de beslissing van de familierechter, dan heb je 1 maand tijd om een beroepsprocedure in te stellen bij het hof van beroep.
4. Een geschiktheidsvonnis is 4 jaar geldig.
5. Je krijgt kort na de uitspraak een kopie van dit vonnis.
6. Binnen de 2 maanden na het vonnis maakt het openbaar ministerie een verslag, gebaseerd op het maatschappelijk onderzoek. Het OM bezorgt deze documenten aan de Federale Centrale Autoriteit, die ze legaliseert. Dit is bedoeld voor het land van herkomst.
7. De FCA stuurt het vonnis en het verslag naar VCA.

Als de adoptie niet afgerond raakt binnen de geldigheidsperiode van 4 jaar dan kan je een verlenging aanvragen. Dit kan alleen als je een goedgekeurd kanaal voor een zelfstandige adoptie kan voorleggen of een bemiddelingsovereenkomst met een adoptiedienst hebt.

Het vonnis kan, in het kader van één adoptieprocedure, verschillende (opeenvolgende) keren met 2 jaar verlengd worden. De procedure is als volgt:

1. Je moet, ten vroegste 5 maanden voor het vervallen van je vonnis én uiterlijk op de laatste dag van de geldigheid, een verzoekschrift indienen bij de familierechtbank die eerder het geschiktheidsvonnis uitsprak. Wanneer je te laat een verzoekschrift tot verlenging neerlegt, kan de rechtbank je verzoek onontvankelijk verklaren waardoor je de volledige geschiktheidsprocedure opnieuw moet doorlopen.
2. Bij het verzoekschrift moet je ofwel een kopie van de bemiddelingsovereenkomst met de adoptiedienst ofwel het bewijs dat het kanaalonderzoek werd goedgekeurd toevoegen. Tevens steek je bij het verzoekschrift een kopie van je attest van voorbereiding. Indien je dit niet meer hebt, kan je een kopie opvragen via adoptie@opgroeien.be. Jij bezorgt dan op jouw beurt een kopie van dit verzoekschrift (zonder bijlagen) en een attest van gezinssamenstelling aan VCA.
3. De griffie van de familierechtbank vraagt bij VCA een gemotiveerd attest. Dit attest toont aan dat de situatie van de kandidaat-adoptieouder wel of niet veranderd is. Als de situatie veranderd is, dan is er een actualisatie van het maatschappelijk onderzoek nodig. 
4. VCA stuurt je een vragenlijst die je zo snel mogelijk moet invullen en terugbezorgen aan hen. Je kan de vragenlijst ook al proactief downloaden en invullen om samen met je attest van gezinssamenstelling aan VCA te bezorgen.

• Het attest van gezinssamenstelling, 
• De vragenlijst die je invulde, 
• Informatie van het VCA of van de adoptiedienst (wijzigingen op het vlak van de zorgvraag van al aanwezige kinderen, in het gezinsfunctioneren, in de partnerrelatie, de invloed van de wachttijd)

Binnen één maand bezorgt het VCA het attest aan de familierechtbank. Stuur je de vragenlijst niet tijdig terug, dan wordt er sowieso een actualisatie van het maatschappelijk onderzoek opgestart.

•  Als er geen wijzigingen zijn die jouw geschiktheid kunnen beïnvloeden dan kan de rechtbank het geschiktheidsvonnis automatisch met 2 jaar verlengen.
•  Als er wel wijzigingen zijn die jouw geschiktheid kunnen beïnvloeden dan wordt er onmiddellijk een actualisatie van het maatschappelijk onderzoek opgestart door de dienst voor maatschappelijk onderzoek. 

• Minstens 2 gesprekken. 
• Verslag met een evaluatie van de huidige situatie.
• Het VCA stuurt het verslag naar de familierechtbank en naar jou.
• De familierechter beslist over de verlenging van het geschiktheidsvonnis. Het vonnis kan zo met 2 jaar verlengd worden.

Voor je kan starten met een adoptiedienst of met een zelfstandige adoptie, moet je eerst geschikt verklaard worden door de familierechter. Na je geschiktheidsvonnis kan je een bemiddelingsovereenkomst afsluiten met een adoptiedienst of kiezen voor een zelfstandige adoptie.

• Je krijgt een kopie van je geschiktheidsvonnis van de familierechtbank.
• Je contacteert de adoptiedienst van je keuze en meld je aan.
• Je stuurt het VCA een kopie van je geschiktheidsvonnis naar adoptie@kindengezin.be. In je e-mail vermeld je voor welke adoptiedienst en eventueel voor welk herkomstland je gekozen hebt. Je geeft hierbij ook toestemming om, in afwachting van de officiële documenten, een kopie van het verslag van het maatschappelijk onderzoek door te sturen naar de adoptiedienst.
• De familierechtbank stuurt je geschiktheidsvonnis en het verslag van het openbaar ministerie naar de Federale Centrale Autoriteit (FCA). Dit kan verschillende maanden duren.
• De FCA legaliseert de documenten en stuurt deze naar het VCA. Het VCA bezorgt de documenten aan de adoptiedienst (als deze al gekend is).
• De adoptiedienst kan een contract afsluiten als ze van het VCA (een kopie van) het geschiktheidsvonnis en het verslag van het openbaar ministerie (of een kopie van het verslag van het maatschappelijk onderzoek) gekregen hebben.

Bij de adoptiedienst voor een binnenlandse adoptie krijg je via je bemiddelingscontract een plaats op de wachtlijst. Het aantal contracten dat de dienst kan afsluiten, wordt vastgelegd in samenspraak met het VCA.

• Van zodra je een geschiktheidsvonnis hebt, kan je je aanmelden bij Adoptiehuis door een e-mail te sturen naar info@adoptiehuis.be met een scan van het vonnis.
• Het contract wordt pas afgesloten na minstens één intakegesprek. Hierin wordt de haalbaarheid van je adoptietraject nagegaan, rekening houdend met het aantal wachtende kandidaat-adoptieouders en je profiel.
• In de bemiddelingsovereenkomst wordt de procedure, de kostprijs, de duur en de gewaarborgde dienstverlening duidelijk omschreven.
• De adoptiedienst wijst een kindje toe. Bij toewijzing houden zij rekening met je plaats op de wachtlijst, maar ook met de wensen van de geboorteouder(s) en met de noden die het kindje heeft. De gemotiveerde kindtoewijzing wordt ter informatie aan het VCA bezorgd.
• De geboorteouder(s) kunnen ten vroegste 2 maanden na de geboorte hun officiële toestemming geven voor de adoptie. Tijdens die periode zijn er 2 mogelijkheden:

1. Het kind verblijft in een pleeggezin. Pas nadat de geboorteouder(s) hun toestemming hebben gegeven, word je ingelicht en word het kindje aan jou toegewezen.
2. Het kind wordt direct geplaatst bij de toekomstige adoptieouders. Dit betekent dat geboorteouder(s) nog altijd kunnen beslissen om niet door te gaan met de adoptie en het kind moet dan na enkele weken of maanden terug naar zijn geboorteouder(s).
    

• Het kind wordt geplaatst in het adoptiegezin (ofwel direct ofwel nadat de geboorteouders hun toestemming hebben gegeven). De adoptiedienst komt regelmatig langs om al je vragen te beantwoorden en je te ondersteunen op de moeilijke momenten. Zij helpen je ook bij de voorbereiding van de adoptieprocedure voor de rechtbank.
• Nadat de geboorteouder(s) hun toestemming hebben gegeven, kan je een verzoekschrift tot adoptie indienen bij de familierechtbank. De adoptiedienst helpt je hierbij. 
• De familierechtbank kan beslissen om nog een aantal mensen (vb. geboortefamilie) te horen voordat de adoptie wordt uitgesproken. Meestal wordt een volle adoptie uitgesproken.
• De adoptiedienst blijft beschikbaar tijdens het verdere leven van je adoptiekind. Als er vragen zijn of als het even moeilijker gaat, kan je altijd bij hen terecht. Je wordt ook uitgenodigd voor verschillende nazorgactiviteiten van de adoptiedienst. Op de leeftijd van 3 jaar en op de leeftijd van 8 jaar neemt de adoptiedienst ook zelf contact op om te informeren of er vragen zijn.
• Vanaf 12 jaar heeft het adoptiekind ook recht om zijn adoptiedossier in te kijken bij de adoptiedienst 

De adoptiedienst voor buitenlandse adoptie sluit een bemiddelingsovereenkomst af voor een specifiek herkomstland. Alle voorwaarden van de landen waarin een kanaal is goedgekeurd vind je terug op onze website. Per kanaal mag de adoptiedienst een beperkt aantal contracten afsluiten. Dit aantal wordt bepaald in samenspraak met het VCA. De datum van de overeenkomst bepaalt je plaats op de wachtlijst (voor zover er geen specifieke regelingen zijn in het herkomstland).

• Het contract wordt pas afgesloten na een intakegesprek. Hierin wordt de haalbaarheid van je adoptietraject nagegaan, rekening houdend met het aantal wachtende kandidaten en je profiel. Er wordt hierin bekeken of je voldoet aan de voorwaarden van het herkomstland.
• In de bemiddelingsovereenkomst wordt de procedure, de kostprijs, de duur en de gewaarborgde dienstverlening duidelijk omschreven.
• Je stelt je dossier samen voor het herkomstland. Dit dossier bestaat minstens uit het geschiktheidsvonnis en het verslag van het openbaar ministerie. Ieder herkomstland vraagt nog bijkomende documenten.
• Het dossier wordt opgestuurd naar de bevoegde autoriteit in het herkomstland. De bevoegde autoriteit aanvaardt je kandidatuur en zet je op een wachtlijst. In sommige landen sturen de herkomstlanden dossiers van kinderen die ouders zoeken en wordt het dossier pas opgestuurd na de kindtoewijzing.
• Er wordt een kind toegewezen door het herkomstland of door de adoptiedienst. Het kinddossier wordt voorgelegd aan het VCA. Het VCA controleert of het dossier volledig is en of de nodige garanties worden gegeven. Het VCA geeft de goed- of afkeuring bij de kindtoewijzing.
• Na goedkeuring door het VCA contacteert de adoptiedienst jou om je te informeren over het kindvoorstel. Je gaat langs bij de adoptiedienst om het volledige kinddossier te zien. Nadat je het kind aanvaardt, krijg je ook een foto te zien.
• De goedkeuring van het VCA en jouw aanvaarding worden bezorgd aan het herkomstland. De adoptieprocedure ter plaatse kan verdergezet worden. Je reist af om je kindje af te halen. Afhankelijk van de adoptieprocedure in het herkomstland wordt de adoptie ter plaatse uitgesproken of pas achteraf als je in België bent.
• De meeste herkomstlanden willen nadien weten hoe het met het kind en zijn nieuwe familie gaat. Zij vragen de adoptiefamilie om, via de adoptiedienst, follow-up-rapporten te bezorgen. Bij sommige herkomstlanden moet dit jaarlijks gebeuren, bij andere om de 6 maanden gedurende 3 of 4 jaar.
• De adoptiedienst blijft ter beschikking van de adoptiefamilie na de plaatsing van het kind. Zij ondersteunen bij de administratieve afhandeling in België en bieden psychosociale ondersteuning als het moeilijk gaat. 
• Als het kind 12 jaar oud is, kan het inzage vragen in zijn/haar dossier bij het VCA.

Naast de ondersteuning bij de adoptiedienst kan je vormingen volgen bij Steunpunt Adoptie. Zij hebben een uitgebreid aanbod over allerlei thema’s gerelateerd aan adoptie zoals hechting, etc. Zoek je lotgenotencontact dan kan je terecht bij de trefgroepen.

De wachttijd bij een binnenlandse adoptie hangt af van het aantal kandidaat-adoptieouders en van het aantal kinderen dat wordt afgestaan. Jaarlijks worden er rond de 20 kinderen afgestaan via bemiddeling van een adoptiedienst. Tegelijk stellen ieder jaar 150 à 200 koppels of alleenstaanden (entiteiten) zich kandidaat voor een adoptie. De wachttijd kan dus erg lang worden.

Als je je nu kandidaat stelt, duur het gemakkelijk 4 jaar voordat je de voorbereiding kan volgen. De geschiktheidsprocedure (voorbereiding, maatschappelijk onderzoek, geschiktheidsvonnis) duurt ongeveer 2 jaar. Daarna hangt het af van het aantal kinderen dat afgestaan wordt. Het kan dan nog 3 à 4 jaar duren voordat een kindje geplaatst wordt.

Je moet dus zeker rekenen op een doorlooptijd van 9 à 10 jaar. De volledige wachttijd kan verder oplopen als er veel kandidaat-adoptieouders of weinig kinderen zijn. 

De wachttijd bij een buitenlandse adoptie hangt sterk af van het herkomstland. Bovendien beïnvloedt jouw kindprofiel ook de wachttijd. Kandidaten die kinderen met een moeilijker profiel zoals kinderen ouder dan 6 jaar of kinderen met een medisch probleem of meer dan 2 broers/zussen tegelijk willen adopteren, zullen minder lang moeten wachten. 

Het duurt 1 à 2 jaar voordat je een voorbereiding kan volgen. De geschiktheidsprocedure (voorbereiding, maatschappelijk onderzoek en geschiktheidsvonnis) duurt ongeveer 2 jaar. Daarna hangt de wachttijd dus af van het herkomstland en je kindprofiel. In het activiteitenverslag van het VCA kan je de gemiddelde wachttijden per land terugvinden. De wachttijden gaan van 2 jaar tot 5,5 jaar. 

Reken op volgende kosten bij een binnenlandse adoptie: 

• Inschrijving voor de informatiesessie: 25 euro. 
• Inschrijving voor de voorbereidingssessie: 250 euro. 
• Het verzoekschrift voor de familierechtbank: 165 euro.
• De bemiddeling door de adoptiedienst (notariskosten, werking van de dienst, medische kosten van het kind, nazorg, …): 7500 euro.

Er zijn verschillende factoren die een invloed hebben op de totale kost. Minimaal 10 000 euro is een realistische inschatting. Reken op volgende bedragen bij een buitenlandse adoptie:

• Inschrijving voor de infosessie: 25 euro.
• Inschrijving voor de voorbereidingssessie: 250 euro. 
• Het verzoekschrift voor de familierechtbank: 165 euro.
• Prestatievergoeding voor de adoptiedienst: maximum 3042,93 euro. 
• Procedure in het land van herkomst: van 5000 euro tot 10 000 euro, afhankelijk van het land van herkomst. 
• Vertaal-, legalisatie- en verzendkosten: afhankelijk van land van herkomst en omvang van het dossier.
• Reis- en verblijfkosten om het kind op te halen: afhankelijk van het land van herkomst.
• Eerste nazorg door de adoptiedienst: 507,15 euro voor twee huisbezoeken en follow-uprapporten.
• Extra nazorg: huisbezoeken of follow-uprapporten gevraagd door het land van herkomst: 253,58 euro per huisbezoek en 65,93 euro per follow-uprapport.