Financiële aspect van zwangerschap en geboorte

Een geboorte is een onvergetelijke gebeurtenis. Maar er hangt ook een financieel plaatje aan vast. Toch zijn er niet alleen kosten verbonden aan een geboorte, maar ook een aantal financiële voordelen.

Bij de geboorte of de adoptie van een kind, krijg je eenmalig een startbedrag. Het startbedrag voor een geboorte en een adoptie kan je niet samenvoegen voor hetzelfde kind binnen één gezin.

Je kan het startbedrag ten vroegste vier maanden vóór de geschatte geboortedatum en tot vijf jaar na de geboorte aanvragen bij een uitbetaler van het Groeipakket.

• Vraag je het startbedrag vóór de geboorte aan, dan bezorg je je uitbetaler een doktersattest met de vermoedelijke geboortedatum.
• Kan je op het moment van je aanvraag nog geen attest voorleggen? Dan mag je het ook achteraf bezorgen.

Bij een adoptie moet je bij je aanvraag een kopie van het verzoekschrift tot binnen- of buitenlandse adoptie voegen. Is er geen verzoekschrift bij een buitenlandse adoptie, dan volstaat een buitenlandse adoptiebeslissing of een beslissing tot plaatsing met het oog op adoptie.

Ook voor een kind dat stil geboren wordt na zes maanden zwangerschap heb je recht op het startbedrag. Je uitbetaler heeft hiervoor de akte van aangifte van een levenloos kind nodig. Contacteer je uitbetaler als je hierover vragen hebt.

Je ontvangt het startbedrag ten vroegste twee maanden vóór de geschatte geboortedatum. Het startbedrag kan pas betaald worden na ontvangst van het doktersattest.

Bij een adoptie krijg je het startbedrag zodra het kind deel uitmaakt van je gezin.

Elk kind dat in Vlaanderen woont, krijgt een Groeipakket. Het Groeipakket bestaat uit gezinsbijslagen en andere financiële tegemoetkomingen om gezinnen te ondersteunen in de opvoeding van hun kinderen.

Het is een pakket op maat van elk kind in elk gezin. Het bedrag dat je krijgt, hangt dus af van jouw situatie. Zo krijgen kinderen in Vlaanderen alle kansen om te groeien en zich te ontplooien.

Het Groeipakket bestaat voor elk kind uit:

• een eenmalig startbedrag bij geboorte of adoptie van 1.144,44 euro
• een basisbedrag van 166,46 euro per maand
• een schoolbonus (in augustus), afhankelijk van de leeftijd.

Sommige kinderen krijgen één of meerdere toeslagen extra:

• een zorgtoeslag voor wezen, pleegkinderen of kinderen met een specifieke ondersteuningsbehoefte
• een sociale toeslag voor gezinnen die het financieel moeilijker hebben

Om deelname aan kinderopvang en onderwijs te stimuleren is er - ongeacht je woonplaats - ook: 

• een kinderopvangtoeslag, voor een niet-inkomensgerelateerde opvangplaats
• een schooltoeslag, voor gezinnen met een lager inkomen
• een kleutertoeslag, voor schoolgaande kleuters van 3 en 4 jaar.

Alle actuele bedragen en voorwaarden vind je terug op de website van het Groeipakket. 

Er zijn vijf Vlaamse uitbetalers: FONS (publieke uitbetaler), Infino, Kidslife Vlaanderen, MyFamily en Parentia. Zij zorgen ervoor dat gezinnen hun Groeipakket tijdig en correct ontvangen.

• Je kiest zelf je uitbetaler van het Groeipakket. Zodra je bij één van deze uitbetalers aangesloten bent, ontvang je automatisch de bedragen waar je recht op hebt.
• Voor de zorgtoeslag moet je nog een aparte aanvraag indienen bij je uitbetaler.
• Veranderen van uitbetaler kan na één jaar aansluiting. Kies je voor een nieuwe uitbetaler, dan geldt die keuze voor alle kinderen in je gezin. Je blijft dan minstens één jaar aangesloten.

Als je zwanger bent, mag je de laatste 4 maanden van je zwangerschap met een vervoerbewijs tweede klas reizen in eerste klas, zonder hiervoor bij te betalen. Hiervoor heb je een medisch attest nodig. Je vindt een blanco formulier in het Zwangerschapsboekje. 

Ben je zelfstandige en hervat je het werk? Dan kan je een beroep doen op 105 gratis dienstencheques die de sociale verzekeringskassen toekennen aan zelfstandige mama's als moederschapshulp.

Op de website van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen kan je nagaan of je er recht op hebt en hoe je ze moet aanvragen. 

De komst van een kindje heeft fiscale gevolgen: ouders worden belast op nieuwe inkomsten (bv. moederschapsuitkering), maar genieten ook een aantal fiscale voordelen. Lees meer op de website van Wikifin. 

De kostprijs van een geboorte hangt af van waar en hoe je gaat bevallen en wat je nodig hebt na de geboorte: 

• Beval je in een ziekenhuis, kies je voor een kort ziekenhuisverblijf of beval je thuis?
• Welk type ziekenhuiskamer kies je? 
• Wie zijn de behandelende artsen, vroedvrouw ...?
• Volgt de mama kinesitherapie na de bevalling?
• Schakel je kraamzorg in na de bevalling?
• ...

Heel wat kosten worden terugbetaald door de verplichte ziekteverzekering. Deze verzekering dekt echter niet alles.

• Bepaalde supplementen kunnen hoog oplopen (bv. in een eenpersoonskamer) en worden niet terugbetaald. Daarvoor kan je eventueel een hospitalisatieverzekering afsluiten.
• Voor terugbetaling moet je voldoen aan de voorwaarden van het contract van je aanvullende verzekering.
• Lees het contract een paar weken vóór de bevalling aandachtig, zodat je voorbereidingen kan treffen en weet in welk ziekenhuis je terugbetaling geniet, of je een eenpersoonskamer wil …
• Sluit je een verzekering af tijdens je zwangerschap, dan is het niet zeker dat alle kosten verbonden aan de bevalling en de geboorte al worden gedekt.
• Beval je in het ziekenhuis? Neem dan vooraf contact op voor meer informatie over de bijhorende kosten: Wordt er een voorschot gevraagd? Wat met de ereloonsupplementen? Wat zou je standaard tegen betaling op de kraamafdeling ontvangen (bv. nieuwe digitale thermometer voor de baby), wat je misschien net zo goed van thuis kan meebrengen?

Als je denkt dat de kosten te hoog zullen oplopen, kan je voor of tijdens de opname contact opnemen met de sociale dienst van het ziekenhuis. Zo kan je tijdig een regeling treffen. 

Schrijf je kind zo vlug mogelijk na de geboorte in bij je ziekenfonds.

Je hebt hiervoor het uittreksel uit de geboorteakte dat je ontvangen hebt van de Burgerlijke Stand nodig om je kind ten laste te laten inschrijven bij het ziekenfonds. 

Meer informatie vind je op de website van je ziekenfonds. 

Een pasgeboren baby kan opgenomen worden in de hospitalisatieverzekering van de ouders zonder medische vragenlijst of onderzoek op voorwaarde dat:  

• de ouders zelf lang genoeg aangesloten zijn bij de hospitalisatieverzekering vóór de geboorte van het kind (3 à 9 maanden naargelang de verzekeraar of het ziekenfonds)
• je de verzekeraar tijdig op de hoogte brengt van de geboorte en vraagt om je kind op te nemen in de polis (meestal binnen de 30 dagen na de geboorte).

Je vindt een blanco kaartje in het Zwangerschapsboekje. Bezorg dit aan de contactpersoon voor de hospitalisatieverzekering, bv. de werkgever bij een collectieve verzekering.