Stress aanpakken

Ga snel naar

    Stressniveaus herkennen

    Hieronder vind je een overzicht van de stressniveaus. Weet dat oranje en rood normaal zijn in opvoedsituaties met jonge kinderen. Zorg ervoor dat je er niet in blijft hangen en dat je de stress aanpakt, samen met anderen.

    Loving reminder: zorgen voor kinderen vraagt goede zelfzorg. Goede zelfzorg kan niet zonder sociale steun.

    dr. Binu Singh

    quote-mark
    opvoedstress groen, mama zit aan keukentafel met baby op schouders

    Groen – Rustig

    Je hebt vertrouwen in jezelf en kunt flexibel omgaan met onverwachte situaties. Je geniet van je kinderen en neemt de tijd om echt naar hen te luisteren.

    Hoe herken je groen?

    Tips voor dit niveau

    opvoedstress rood, mama roept in kussen, baby ligt in bedje

    Rood - Radeloos

    Je hebt het niet meer in de hand. Je hebt geen energie en voelt je eenzaam. Je luistert niet meer naar je kinderen. Het liefst zou je willen weglopen.

    Hoe herken je rood?

    Tips voor dit niveau

    papa zit vermoeid op de grond met baby op schoot
    Wat doet stress met mij en mijn kind?

    Stress maakt deel uit van leven met en zorgen voor jonge kinderen. Maar het is niet ok als stress blijft aanhouden. Experten Marie-Anne, Liv en Saskia gaan dieper in op de impact van stress en hoe je dat, samen met je omgeving, kan aanpakken

    Lees het interview

    Groen - rustig

    Hoe herken je deze situatie bij jezelf?

    • Je hebt vertrouwen in jezelf. Je bent mild voor jezelf en je kinderen. Je relativeert. 
    • Je kunt helder nadenken en flexibel omgaan met onverwachte situaties. 
    • Je hebt zicht op hoe jij je voelt en hoe je kinderen zich voelen. 
    • Je kunt de situatie aan. Je voelt je gesteund
    • Je neemt de tijd om echt naar je kinderen te kijken en te luisteren.
    • Je kunt genieten van interacties met je kinderen. 
    • Je kunt zorgzaam en respectvol inspelen op wat je kinderen nodig hebben. 
    Hoe herken je deze situatie bij een ouder?

    Als partner, vriend, familielid, collega, buur … zie je dat het de ouder lukt om voor de jonge kinderen te zorgen: alle ballen in de lucht houden, inspelen op wat de kinderen nodig hebben, de situatie de baas kunnen …

    Voorbeeld

    moeder en dochter verschonen baby

    Wat gebeurt er?

    We moeten op bezoek bij tante. De vorige keren kwamen we telkens te laat, dus we moeten nu echt op tijd zijn. Nog snel onze baby en peuter een badje geven, wat spullen verzamelen en we staan klaar om te vertrekken. Net op dat moment doet de jongste in haar luier: vuile body, vuile kleertjes.

    moeder en vriendin drinken koffie

    Hoe reageer je?

    Oh nee … Maar foert! Ik jaag me er niet meer in op dat we te laat gaan zijn. Dat is nu eenmaal zo met kleine kinderen. Ik neem de volgende bus wel. Ik verzorg de baby en we gaan naar de bushalte. Wat later komen we goedgezind aan bij tante. 

    Vriendin zorgt voor peuter

    Hoe kunnen anderen je helpen?

    Tante merkt op dat we wat later zijn. Ze vraagt zich af of het in de week soms ook moeilijk is om op tijd op het werk te zijn. Ze geeft mee dat ze ’s morgens zeker wil helpen om de kinderen klaar te maken.

    Wat kun jij en wat kunnen anderen doen als je in het groen zit?

    Denk na over wat je energie geeft

    • Welke activiteiten bezorgen je plezier?
    • Welke activiteiten geven je vertrouwen in jezelf?
    • In welke activiteiten ervaar je verbondenheid en keuzevrijheid?
    • Wat geeft je rust?

    Denk na over wat je energie wegneemt

    • Welke zaken in je leven bezorgen je op dit moment stress? 
    • Waarom ben je gestresseerd in sommige situaties? 

    Denk na over je gedachten, gevoelens en gedrag op stresserende momenten

    • Wat denk je op momenten die stressvol zijn? Wat zijn voor jou rustgevende gedachten?
    • Welke lichaamssignalen vertellen je dat je stress hebt? Wat brengt je weer tot rust? 
    • Sta stil bij stresserende momenten die uiteindelijk goed verliepen: wat deed je? Wat werkte? Doe meer van hetzelfde.

    Denk na over wie jou steun geeft

    • Zoek een buddy (iemand bij wie je je goed voelt, zoals een partner, vriend, familielid, collega …) en weet bij wie je snel terechtkunt als het even niet lukt. 
    • Praat met je buddy: wat zijn voor jullie stresserende momenten? Hoe gaan jullie daarmee om? Wat helpt?
    • Breng je sociaal netwerk in kaart.
    • Neem contact op met het lokaal team van Kind en Gezin.
    Wat kun je doen voor deze ouder?

    Als partner, vriend, familielid, collega, buur … kun je de ouder versterken door een complimentje te geven en duidelijk te maken dat je er bent als er hulp nodig is.

    Oranje - gespannen

    Hoe herken je deze situatie bij jezelf?

    • Je hebt een kort lontje. Je bent gevoelig, prikkelbaar en sneller boos
    • Je hebt af en toe een soort mist in je hoofd die het moeilijk maakt om je te concentreren.
    • Je hebt nu geen energie om het aan te pakken. Soms laat je het gewoon gebeuren. 
    • Je hebt moeite om rustig te zijn of te worden. Je moet regelmatig zuchten.
    • Het lukt je niet alleen. Je voelt je soms eenzaam
    • Je hoort jezelf soms slecht spreken of denken over jezelf of over je kinderen. 
    • Je merkt dat je te weinig tijd neemt om naar je kinderen te kijken en te luisteren.
    • Je wordt onrustig als je met je kinderen bezig bent. 
    • Het lukt je soms niet om in te spelen op wat je kinderen nodig hebben. Je weet vaak niet wat je moet doen.
    Hoe herken je deze situatie bij een ouder?

    Als partner, vriend, familielid, collega, buur … zie je dat het voor de ouder soms lastig of vermoeiend is om voor de jonge kinderen te zorgen. Je merkt prikkelbaarheid, vermoeidheid, onrust …

    Voorbeeld

    baby met handdoek na bad

    Wat gebeurt er?

    We moeten op bezoek bij tante. We zijn al verschillende keren te laat geweest, dus we moeten nu echt op tijd zijn. Mijn baby en peuter een badje geven, wat spullen verzamelen en we staan klaar om te vertrekken. Net op dat moment doet de jongste in haar luier: vuile body, vuile kleertjes. 

    moeder is droevig

    Hoe reageer je?

    Ik word zenuwachtig en voel mijn hart sneller slaan. Ik wil de bus halen dus ik stop mijn baby in bad. Die begint te wenen, maar ik doe verder, in de hoop dat het sneller gaat. We lopen naar de bushalte, maar zijn toch te laat. We wachten op de volgende bus. Mijn peuter protesteert en legt zich op de grond. Ik voel me moedeloos en begin meteen te wenen als ik aankom bij tante.

    moeder is blij met hulp

    Hoe kunnen anderen je helpen?

    Tante brengt mij een kop koffie. Ze stelt voor dat de kinderen elk weekend enkele uren bij haar blijven. Ik ben blij met het voorstel en ga erop in. 

    Wat kun jij en wat kunnen anderen doen als je in het oranje zit?

    Neem een bewuste beslissing om voor jezelf te zorgen

    • Zorg voor jezelf zoals je voor je kinderen zorgt.
    • Zodra je lichaam tot rust gekomen is, krijgt ook je geest een rustsignaal.
    • Doe activiteiten die je energie geven en haal energievreters weg (zie punt 1 en 2 bij het groene niveau).

    Las herstelmomenten in

    • Voorzie voor jezelf micropauzes in je dagelijkse routine, zoals een kop koffie drinken terwijl je naar buiten kijkt, een boek of magazine lezen, een liedje opzetten en meezingen of dansen …
    • Doe iets om de balans te herstellen en terug te verbinden met je kind. Speel bijvoorbeeld een spelletje, lees een verhaaltje voor, doe samen een dansje, zing samen een liedje … 

    Wees zacht en begripvol voor jezelf

    Accepteer dat het niet altijd van een leien dakje loopt. Wat jij ervaart, maakt iedereen wel eens mee.

    Aanvaard de hulp van anderen

    Het is makkelijker om je stress te verminderen als iemand je hierbij helpt. 

    • Spreek eens met je partner, vriend(in), collega, buurvrouw, buddy of andere contacten die rustmomenten kunnen inbouwen. 
    • Laat anderen dingen doen die jou kunnen helpen, zoals even met je naar buiten gaan, een kop koffie brengen, muziek opzetten … 

    Doe wat jou aanspreekt en wat werkt voor jou

    Het belangrijkste is dat je een activiteit kiest die je leuk vindt. Laat alle energie los en geniet van de ontspanning. 

    • Slaap en ademhalingstechnieken: een powernap, ademhalingsoefeningen …
    • Sport en beweging: een dansje met de kinderen, even ter plaatse lopen, springen op de trampoline, een fikse wandeling met de buggy …
    • Natuur en licht: buitenspelen, op tocht gaan met de kinderen, een wandeling in het bos …
    • Fysiek contact: een massage, een warme aanraking, een stevige knuffel …
    • Sociaal contact: samen lachen, samen puzzelen, een kop koffie drinken met je buddy … 
    • Muziek: rustgevende of net wat stevigere muziek, neuriën, zingen uit volle borst …
    • Creativiteit: schrijven, tekenen, knutselen, foto’s nemen … 
    kleurplaat opvoedstress

    Ook samen met je kind kan je terug tot rust komen. Een spelletje spelen, een verhaaltje voorlezen, samen dansen of knutselen kunnen helpen om de balans te herstellen en terug te verbinden met je kind.  

    Deze kleurplaat van Kapitein Winokio kan je samen met je kindje inkleuren met waskrijtjes, verf, stempelmateriaal, stickers ... 

    Download en print de Kapitein Winokio-kleurplaat
    Wat kun je doen voor deze ouder?

    Als partner, vriend, familielid, collega, buur … ben je zacht en begripvol. Je begrijpt dat het niet altijd eenvoudig is. Je biedt je hulp aan en vraagt hoe je kunt helpen.

     

    Gestresseerd? 4-4-4 kalmeert. Kapitein Winokio heeft opvoedstress

    We hebben allemaal wel eens een stressvolle dag of stressy periode. En soms zijn we onze eigen blinde vlek. We denken wel dat we het allemaal de baas blijven. Kapitein Winokio leerde zichzelf een manier aan om zich bewust te worden van zijn stresslevel en deelt zijn tips om energie te tanken.

    Lees het interview met Kapitein Winokio

    Rood - radeloos

    Hoe herken je deze situatie bij jezelf?

    • Je hebt het niet meer in de hand. Elke prikkel is er een te veel. 
    • Je hart raast in je borstkas en je ademhaling is gejaagd.
    • Je bent bang om de controle te verliezen in het bijzijn van je kinderen.
    • Je wil weglopen en verdwijnen uit de situatie.
    • Je kunt niet meer helder nadenken en weet niet wat je moet doen.
    • Je hebt geen energie om iets te doen. Je laat het gebeuren. Je reageert niet. 
    • Je voelt je eenzaam en geïsoleerd. Je hebt het gevoel dat je er alleen voor staat. 
    • Je weet niet wie je kan helpen. Je voelt je niet gesteund
    • Je voelt dat iemand het nu van je moet overnemen
    • De verbinding met je kinderen is weg
    • Je bent niet meer met je kinderen bezig en speelt niet in op wat ze nodig hebben.
    • Je hoort jezelf continu slecht spreken over jezelf en over je kinderen. 
    • Je interpreteert de intenties van je kinderen als bewust en negatief. Ze doen dit om je te saboteren en je voor schut te zetten bij anderen. 
    Hoe herken je deze situatie bij een ouder?

    Als partner, vriend, familielid, collega, buur … zie je dat het niet meer lukt om voor de jonge kinderen te zorgen. Je merkt dat de ouder het niet meer in de hand heeft, een gejaagde ademhaling heeft, geen energie meer heeft om iets te doen, niet meer inspeelt op wat de kinderen nodig hebben … 

    Papa verschoont baby

    Wat gebeurt er?

    We moeten op bezoek bij tante. We zijn al verschillende keren te laat geweest, dus we moeten nu echt op tijd zijn. We staan klaar om te vertrekken. Net op dat moment doet de jongste in haar luier: vuile body, vuile kleertjes. 

    Baby huilt, vader zondert zich af

    Hoe reageer je?

    Ik spring uit mijn vel. Dit kind haat mij! Ik roep: “Verdorie, stom kind! Niet weer!” Mijn hart bonkt. Ik ben op. Ik laat mijn baby wenend liggen. 

    baby kruipt, ouders kijken toe

    Hoe kunnen anderen je helpen?

    Mijn partner ziet het gebeuren en verzorgt de baby. Ik leg me in de zetel en huil. Als ik terug rustig ben, knuffel ik mijn baby en partner. Ik geef een flesje en kijk diep in de ogen van mijn baby. Mijn partner zoekt hulp voor mij, omdat ik de laatste tijd steeds vaker de controle lijk te verliezen.

    Wat kun jij en wat kunnen anderen doen als je in het rood zit?

    Zorg ervoor dat je kinderen veilig zijn

    • Breng je kinderen in veiligheid.
    • Doe een korte activiteit om te ontladen en fysiek te kalmeren. Het duurt maar even om alle stoffen die je lichaam ophitsen weer uit je lijf te krijgen. Kies iets dat werkt voor jou. Je vindt hier enkele voorbeelden:
      • Naar buiten gaan en diep in- en uitademen 
      • Springen
      • Huilen

     

    Bel je buddy

    • Bel je buddy, vertel wat er gebeurd is en vraag om onmiddellijk naar jou te komen
    • Is er niemand meteen beschikbaar en heb je nood aan een gesprek? Bel naar Tele-Onthaal op het nummer 106.
    Wat kun je doen voor deze ouder?

    Als partner, vriend, familielid, collega, buur … vraag je hoe je kunt helpen. Als dat nodig is voor de veiligheid van de kinderen, neem je de zorg even over. Zo heeft de ouder tijd om terug rustig te worden en even weg te gaan uit de situatie.

    Je kunt ook altijd terecht bij het lokaal team van Kind en Gezin, het Huis van het Kind, de huisarts of 1712 (de hulplijn voor geweld, misbruik en kindermishandeling).

    Wie kan je ondersteunen?