Afbouwen en stoppen met borstvoeding

Stoppen met borstvoeding is een grote stap. Je baby leert drinken uit een fles of beker en moet wennen aan een andere voeding en een nieuwe smaak. Dat verloopt niet altijd even vlot, maar uiteindelijk went elk kind eraan. Bouw je melkproductie met zorg af en vervang de intieme momentjes tijdens de borstvoedingen door oneindig veel knuffels! Laat je niet leiden door je omgeving en voel je niet schuldig als je beslist om (gedeeltelijk) te stoppen.

Als je gedeeltelijk of volledig wil stoppen met borstvoeding, bouw je de borstvoedingen best stap voor stap af. Je start door elke dag op een vast moment een borstvoeding te vervangen door een flesje ontdooide moedermelk of kunstvoeding of door een vaste voeding als je baby ouder is dan 6 maanden. Heb je nog een voorraad afgekolfde moedermelk in de diepvries, geef deze dan bij voorkeur eerst.

Misschien wil je alleen de voedingen afbouwen tijdens je werktijd en vraag je je af of de melkproductie dan voldoende zal blijven? Over het algemeen geldt: hoe jonger de baby, hoe belangrijker om de melkproductie regelmatig te blijven stimuleren. 

• Als je na je moederschapsrust weer aan het werk gaat, is afkolven op het werk noodzakelijk om je melkproductie in stand te houden. Je hebt hiervoor recht op borstvoedingspauzes.
• Als je kind een jaar of ouder is, wordt de melkproductie stabieler. Veel moeders kunnen dan nog lange tijd doorgaan met slechts enkele borstvoedingen per dag.
• Is afkolven op het werk echt geen optie? Misschien kan je gebruik maken van een verlofstelsel en de werkhervatting nog even uitstellen? Of kan iemand je kind naar je werk brengen zodat je borstvoeding kan geven?
• Als dat niet lukt, kan je proberen om de borstvoedingen tijdens je werkuren af te bouwen. Hou er wel rekening mee dat je last kan hebben van stuwing en lekkende borsten tijdens je werkdag en dat de melkproductie snel kan verminderen en zelfs stoppen. Door op vrije dagen net vaker borstvoeding te geven, kan je dit proces misschien een beetje vertragen, maar mogelijk neemt de kans op stuwing tijdens de werkuren daarmee toe.
   

Nachtvoedingen zijn nodig om je melkproductie te onderhouden en je kind voldoende te voeden. Nachtvoedingen bieden je kind veiligheid en comfort die noodzakelijk zijn om zich goed te voelen. Zolang jij en je kind er zich goed bij voelen, is afbouwen niet nodig. 

Wegen de nachtvoedingen stilaan door en ben je toe aan meer nachtrust? Lees meer over nachtvoedingen en slapen bij borstvoeding.

Hierbij vind je voorbeelden van schema's om borstvoeding gedeeltelijk of volledig af te bouwen. Op basis van je eigen voorkeur en het aantal voedingen die je kind vraagt, kan je je eigen afbouwschema maken. Je kan hiervoor ook advies vragen bij je verpleegkundige of vroedvrouw.

Je kan op elk moment in het schema er voor kiezen om het verder afbouwen een tijdje te pauzeren. Of je melkproductie in stand blijft, is afhankelijk van hoe vaak je nog borstvoeding geeft.

Krijg je spijt van je beslissing om af te bouwen? Je kan je melkproductie opnieuw stimuleren door vaker aan te leggen en eventueel extra af te kolven. Er is geen garantie dat je melkproductie opnieuw het peil haalt van voordat je startte met afbouwen.

Misschien is het om een bepaalde reden nodig om de borstvoeding plots te stoppen, bijvoorbeeld omdat je geneesmiddelen moet nemen die mogelijk schadelijk zijn voor je kind of door een medische behandeling of ingreep. Door plots stoppen met borstvoeding kunnen je borsten ernstig gestuwd zijn, wat kan leiden tot een borstontsteking. Je kan ook hormoonschommelingen krijgen die kunnen gepaard gaan met lichamelijke ongemakken en stemmingswisselingen. Daarom probeer je best om toch geleidelijk af te bouwen.

• Bespreek met je arts of de behandeling of ingreep misschien enkele dagen of weken kan uitgesteld worden zodat je rustig kan afbouwen. Misschien hoef je de melkproductie niet af te bouwen, maar kan je tijdelijk afkolven tot je weer borstvoeding mag geven. Ook als je toch onmiddellijk moet stoppen met het geven van borstvoeding, kan je door afkolven je melkproductie geleidelijk laten stoppen.
• Geneesmiddelen om melkproductie af te bouwen zijn niet effectief en kunnen vervelende bijwerkingen hebben. Ze worden daarom niet aanbevolen.

Rond de leeftijd van 6 maanden krijgen de meeste baby's tandjes. Die eerste tandjes zijn meestal geen probleem voor het geven van borstvoeding. Tijdens het drinken ligt de tong over de onderste tandenboog heen en worden tandjes bedekt.

• Heeft een kind last van doorkomende tandjes in de bovenste tandenboog, dan wil het misschien wel eens bijten. Meestal blijft bijten beperkt tot een enkele keer.
• Wanneer je kind bijt, is dat heftig voor jou. Jouw reactie op bijten kan ook je kind van streek maken. Onthou dat je kind niet opzettelijk bijt om je pijn te doen. Door te kauwen  of op een andere manier te drinken, probeert je kind om de pijn te verzachten.
• Je kan proberen om het risico op bijten te beperken:
  • Laat je kind voor de borstvoeding even kauwen op een gekoelde bijtring. Dit ontzwelt en verzacht de pijn. Er bestaan ook lokale pijnstillende middeltjes. Vraag raad aan je apotheker of je arts.
  • Heeft je kind gebeten, haal het rustig van de borst, zeg dat bijten pijn doet en onderbreek de borstvoeding gedurende 5 à 10 minuten. Je kan daarna opnieuw de borst aanbieden, maar blijf consequent en onderbreek telkens als je kind bijt. Meestal blijft het bijten beperkt.
  • Bijt je kind vaker, observeer dan het gedrag net voor het bijt. Herken je het gedrag een volgende keer, onderbreek dan de borstvoeding. 
  • Merk je dat je kind wil gaan bijten telkens wanneer de melkstroom vermindert, dan kan je door warmte, massage of borstcompressie de melkstroom stimuleren.
  • Let er ook eens op of je je kind voldoende ondersteunt tijdens borstvoeding. Is de afstand tussen jou en je kind te groot, dan zal je kind mogelijk klemmen met de kaakjes om de tepel in zijn mondje te kunnen houden.