Meertalig opvoeden in een éénoudergezin

Charlise woont met haar dochter Angel in hartje Antwerpen. Ze is alleenstaande mama en voedt haar kind meertalig op. Zelf spreekt ze Frans en Portugees met Angel. In de kinderopvang leert Angel Nederlands.

Charlise: "Ik ben thuis met twee talen opgegroeid. Ik sprak Frans met mijn moeder en Portugees met mijn vader. Van kleins af aan heb ik altijd twee talen gesproken en ergens heb ik altijd geweten dat als ik ooit zelf kinderen zou hebben, zij ook meertalig zouden zijn. Ik heb zelf ervaren wat een cadeau het is om met meerdere talen op te groeien. Ook al wist ik redelijk vroeg dat ik mijn kinderen meertalig zou opvoeden, ik had er niet concreet over nagedacht hoe ik het ging doen.

Toen ik zwanger werd, stelde ik me heel wat vragen: Hoe ga ik het aanpakken? En is het realistisch om als alleenstaande mama een kind meertalig op te voeden? Is het goed voor een kind om twee verschillende talen te horen spreken door dezelfde persoon? In mijn opvoeding had ik twee ouders die twee talen spraken. Maar hoe zou ik het nu aanpakken in mijn eentje?

Tijdens mijn zwangerschap praatte ik met een verpleegkundige van Kind en Gezin over mijn wens om mijn kind meertalig op te voeden. Ik vond bij haar het klankbord dat ik nodig had om een manier te vinden om mijn wens, als alleenstaande moeder, mogelijk te maken."

Charlise: "Vandaag is Angel bijna drie jaar en sinds haar geboorte spreek ik twee talen met haar: Frans en Portugees. Om de opdeling in talen zo vlot mogelijk te laten verlopen, gebruik ik handpoppen. Zo koppel ik de verschillende talen aan verschillende handpoppen. Van maandag tot donderdag komt de Franstalige pop Louise tevoorschijn. Op donderdagavond gaat handpop Louise logeren op zolder. Vrijdagochtend mag Angel de Portugese João gaan wekken, hij vergezelt Angel tot hij zondagavond weer verdwijnt. Op deze manier komt er duidelijkheid en structuur in het afwisselen van de talen voor Angel. Zowel met handpop Louise, als met handpop João heeft ze een hechte band.

Angel spreekt heel goed Frans en Portugees. Met mij en met haar twee poppen. En uiteraard ook met de grootouders. Omdat wij in Antwerpen wonen en omdat ze naar een Nederlandstalige kinderopvang gaat, spreekt Angel ook Nederlands. En binnenkort start ze in de kleuterklas. Ze wordt dus drietalig opgevoed."

Charlise heeft de troef om zelf meertalig te zijn, over voldoende vaardigheden te beschikken én zich comfortabel te voelen, zowel in het Frans als in het Portugees. Toch is het niet nodig om zelf meertalig te zijn, om je kind meertalig op te voeden. Kinderen die thuis bijvoorbeeld een thuistaal leren en in het Nederlands naar de kinderopvang en naar school gaan, groeien ook meertalig op.

Alleenstaande ouders die zich niet vaardig genoeg voelen om hun kind meertalig op te voeden, kunnen toch zoeken naar manieren om hun kind toch meertalig op te voeden. Dan is het belangrijk om een omgeving te creëren voor hun kind om dat mogelijk te maken. Uiteraard zijn er dan wel andere personen nodig om die andere taal aan te bieden. Het is daarbij belangrijk om altijd te waken over een voldoende taalaanbod in elk van de talen. Want de vaardigheden in een taal die niet of onvoldoende gebruikt wordt, verdwijnen ook weer.

Er zijn verschillende mogelijkheden om andere talen binnen te brengen in de omgeving van je kind:

• Als er familieleden zijn die een andere taal goed spreken, kan je hen vragen om die taal te spreken met je kind.
• In een regeling van co-ouderschap kan de taalkeuze ook één van de aspecten zijn waarover je als ouders afspraken maakt.
• Je kan je kind inschrijven in de kinderopvang, waar je kind Nederlands kan leren.
• In Brussel kan je kiezen tussen een Frans- of Nederlandstalig aanbod kinderopvang en onderwijs.
• Je kan je kind inschrijven in een vrijetijdsactiviteit waar een andere taal gesproken wordt.