Rachid en Assia zijn beiden opgevoed in het Darija (Marokkaans-Arabisch). Ze zijn allebei in Mechelen geboren en spreken vlot Nederlands. Ze praten allebei zowel Nederlands als Darija met hun zoon Ridouane. Ze mixen de twee talen doorheen de dag en dikwijls in dezelfde gesprekken. Ridouane gaat naar de kinderopvang waar ze Nederlands spreken met hem. Het mixen vanaf de geboorte zorgt ervoor dat een kind, zoals Ridouane, heel vroeg en tegelijkertijd twee talen leert spreken.
Assia: "Voor ons is het heel normaal om onze twee thuistalen, Darija en Nederlands, door elkaar te mixen. We doen het constant zonder er over na te denken, en nu ook met Ridouane."
Rachid: "Wij hadden niet echt een specifiek plan gemaakt over de talige opvoeding van Ridouane. We hebben nooit iets anders gekend dan tweetaligheid. En het is voor ons vanzelfsprekend dat Ridouane met meer dan één taal opgroeit en dat hij deze twee talen door elkaar zal horen."
We krijgen dikwijls de vraag of Ridouane niet in de war geraakt. Maar neen, hij geraakt niet in de war.
Assia: "Het is niet alleen natuurlijk maar ook handig. Sommige woorden blijven gemakkelijker plakken in het Nederlands en andere in het Darija. Vrienden en kennissen vinden het heel grappig om te horen hoe wij onze twee talen constant door elkaar mengen. We krijgen dikwijls de vraag of Ridouane niet in de war geraakt. Maar neen, hij geraakt niet in de war."
Rachid: "Wat nog grappiger is: hij mixt vooral met ons maar heel weinig met anderen. Sinds hij een jaar of drie is, weet hij perfect wanneer en met wie hij best welke taal spreekt."
Kiezen om talen te mixen?
Mixen is een heel spontaan proces bij veel meertalige personen.
Vroeger ging men ervan uit dat het mixen niet goed was omdat men dacht dat kinderen zo in de war zouden geraken door een mengelmoes van talen. Ondertussen hebben wetenschappers bevestigd dat het mixen van talen niet negatief is voor het meertalig opgroeien van kinderen.
Wanneer beide ouders de twee talen mixen, komen beide talen aan bod. Wanneer door het mixen de thuistaal minder aan bod komt, bestaat er een kans dat de thuistaal niet wordt opgepikt door het kind. Het is dus belangrijk om bij het mixen van talen stil te staan bij hoe vaak de verschillende talen aan bod komen.
Ouders kunnen extra aandacht geven aan de thuistaal zodat hun kind er voldoende mee in aanraking komt. Dit kan zeker het geval zijn als de thuistaal alleen in het gezin wordt gesproken en niet in andere omgevingen. Talen zoals Engels en Frans komen bijvoorbeeld ook aan bod op school. En Engels is de taal van de media. Andere talen, zoals Darija, komen buiten het gezin niet aan bod.
Kan talen mixen negatieve gevolgen hebben?
Of het mixen van talen door ouders positief of negatief is voor de meertalige taalontwikkeling van kinderen, is geen zwart-wit verhaal.
De status van een taal maakt een groot verschil. Met status bedoelen we in welke mate de taal gebruikt wordt in de brede maatschappij, zoals het onderwijs of de media.
- Als de thuistaal een lage status heeft, en dus niet of minder gebruikt wordt in de brede maatschappij, is er meer kans dat mixen een negatieve invloed heeft op de taalontwikkeling van het kind in de thuistaal. Er is kans dat de dominante taal in de samenleving, ook in de taalontwikkeling van het kind domineert.
- Heeft de thuistaal een hoge status en wordt ze dus ook gebruikt in de bredere omgeving van het gezin (bv. media, onderwijs, …), is er meer kans dat hun thuistaal, ook bij mixen, goed ontwikkelt. In dit geval komt het kind namelijk voldoende met deze taal in aanraking.